Ung thư âm hộ là bệnh gì, nguyên nhân gây bệnh và cách phòng tránh

Ung thư âm hộ là bệnh gì?

Ung thư âm hộ là một căn bệnh ung thư xuất hiện ở bất cứ bộ phận nào của cơ quan sinh dục ngoài ở phái nữ, nhất là ảnh hưởng đến các vị trí môi lớn (môi ngoài), môi bé (môi trong) và đáy chậu (phần da giữa hậu môn và âm đạo) bởi sự xuất hiện của vết loét và cục u trên âm hộ và gây cảm giác ngứa ngáy. 

Ung thư âm hộ là bệnh ung thư rất ít gặp, chỉ chiếm khoảng 0,6% trong tổng số ca ung thư ở nữ giới. Ung thư âm hộ cũng tương tự như ung thư cổ tử cung, thời gian ủ bệnh rất lâu, thậm chí sau 10 đến 15 năm mới phát bệnh, mà thời điểm phát bệnh đa số là giai đoạn cuối, tỷ lệ cứu chữa rất thấp. 

Căn bệnh này không phổ biến, thường xảy ra ở những người phụ nữ đã trải qua giai đoạn mãn kinh. Ngoài ra, nó cũng có thể xuất hiện ở những phụ nữ trẻ nhưng lại rất ít gặp. Theo thống kê, ước tính có hơn 400 đối tượng được phát hiện mắc bệnh ung thư âm hộ trong năm 2022 với độ tuổi trung bình là 69 tuổi. 

Ung thư âm hộ chiếm 0,6% trong các trường hợp ung thư ở nữ giới

Cấu tạo âm hộ của nữ giới

Âm hộ là phần da bao quanh âm đạo và niệu đạo, gồm cả môi âm hộ và âm vật, cụ thể:

• Môi lớn (môi âm hộ, môi ngoài): bao gồm 2 môi lớn, có nhiều thịt, hoặc là nếp gấp của da bao quanh cửa âm đạo. Bộ phận này bắt đầu từ âm vật và kết thúc đến dưới lỗ âm đạo. 
• Môi bé (môi trong): môi bé nằm ở bên trong môi lớn bao quanh bộ phận âm đạo và lỗ niệu đạo.
• Tiền đình: là không gian nơi âm đạo mở ra. 
• Quy đầu: là một nếp da được tạo thành bởi môi bé bao phủ toàn bộ âm vật, nằm ở đầu âm hộ. 
• Âm vật: là phần nhô ra của mô thần kinh, khá nhạy cảm với kích thích. 
• Fourchette: là khu vực bên dưới cửa âm đạo, là nơi môi bé gặp nhau. 
• Tầng sinh môn: là khu vực giữa hậu môn và âm đạo. 
• Hậu môn: là bộ phận ở cuối ống hậu môn.
• Niệu đạo: là ống kết nối với bàng quang, lỗ niệu đạo chính là lỗ nhỏ đường tiểu, nằm ở bên dưới âm vật. 
• Cửa âm đạo: nằm ngay bên dưới lỗ niệu đạo, là bộ phận máu kinh nguyệt rời khỏi cơ thể và em bé được sinh ra thông qua cửa âm đạo. 

5 loại ung thư âm hộ

Sarcoma

Sarcoma là một dạng ung thư âm hộ ít gặp, phát triển từ phần mô mềm, ví dụ như cơ, mỡ, dây thần kinh và các mô dưới da khác,... 

Ung thư biểu mô tế bào vảy âm hộ 

Đây là một dạng ung thư da thường gặp nhất, chiếm gần 90% tổng các ca ung thư âm hộ, nó phát triển ở môi âm hộ, bắt đầu từ trong những tế bào mỏng, phẳng (vảy) bao phủ cả âm hộ. Với các trường hợp ít gặp hơn nữa thì nó có thể bắt nguồn tử tuyến Bartholin và âm vật. 

Ung thư biểu mô tuyến

Đây là một loại ung thư âm hộ ít gặp khác, nó phát triển từ những tế bào của tuyến Bartholin, bộ phận tiết ra chất nhầy trong các tuyến mồ hôi âm đạo và tuyến âm hộ. Ung thư biểu mô tuyến thường xuất hiện ở 2 bên cửa âm đạo. 

Ung thư biểu mô tế bào Basel (BCC)

Dạng ung thư này còn được gọi là ung thư biểu mô tế bào đáy, là một bệnh âm thư âm hộ đa số xuất phát từ các tế bào ở lớp dưới đáy của da (một loại tế bào ở trong da tạo ra các tế bào mới ngay khi các tế bào cũ chết).

Ung thư biểu mô tế bào Basel sẽ xuất hiện ở dạng vết sưng hơi và trong suốt trên da, ngoài ra, nó có thể xuất hiện ở một số dạng khác. Vị trí nó thường xảy ra nhất là trên các vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, ví dụ như đầu và cổ nên ung thư biểu mô tế bào Basel ở âm hộ ít khi gặp. 

Khối u ác tính âm hộ

Khối u ác tính nằm ở niêm mạc âm hộ chiếm khoảng 2% đến 4% tổng các ca ung thư âm hộ. Nó phát triển bên trong lớp lót âm hộ và những tế bào melanocytes (những tế bào sản xuất sắc tố được tìm thấy nhiều nhất ở da hay còn là tế bào hắc tố). Dù bệnh này không phổ biến nhưng nó có thể phát triển hơn khi tiếp xúc với bức xạ UV từ ánh sáng mặt trời. 

Đây là một dạng ung thư âm hộ phổ biến thứ 2, đứng sau ung thư biểu mô tế bào vảy âm hộ. Thường xảy ra ở các đối tượng đã không còn kinh nguyệt sau khi trải qua giai đoạn mãn kinh. Khối u ác tính có thể bắt nguồn từ bất kỳ bộ phận nào của âm hộ, nhưng thường thấy nhất là ở môi trong (môi bé) và âm vật. 

Những giai đoạn của bệnh ung thư âm hộ

Tương tự như các bệnh lý ung thư khác, ung thư âm hộ cũng được phân chia thành 4 giai đoạn phát triển, bao gồm: 

• Giai đoạn 1: giai đoạn này, khối u mới được hình thành và kích thước rất nhỏ, chỉ lưu trú ở âm hộ hoặc ở phần da giữa cửa âm đạo và hậu môn. Khối u lúc này chưa lan sang các hạch bạch huyết cũng như các bộ phận xung quanh. 
• Giai đoạn 2: ở giai đoạn 2, khối u đã phát triển to hơn, nó lan sang các cơ quan ở gần đó như âm đạo, phía dưới niệu đạo và cả hậu môn. 
• Giai đoạn 3: các tế bào ung thư đang tấn công sang các bạch huyết. 
• Giai đoạn 4: đây là giai đoạn cuối, tế bào ung thư đã lan sang các bạch huyết, tới khu vực phần trên của niệu đạo hoặc âm đạo, lan tới cả trực tràng, bàng quang và xương chậu. Ngoài ra, khối u có thể tấn công sang cả các bộ phận xa khác của cơ thể. 

Hình ảnh minh họa các giai đoạn phát triển của bệnh ung thư âm hộ

Nguyên nhân gây ra ung thư âm hộ

Dưới đây là một số nhóm nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh ung thư âm hộ:

• Tuổi tác: những phụ nữ lớn tuổi có khả năng mắc bệnh cao hơn. Theo các chuyên gia, độ tuổi trung bình của các người bệnh mắc ung thư âm hộ là 65 tuổi. 
• Tân sinh trong biểu mô âm hộ bị tổn thương: các tổn thương này còn được gọi là tổn thương tiền ung. Đa số chúng đều khá lành tính, nhưng cũng có một số ít trường hợp phát triển thành ung thư âm hộ. 
• Mắc phải tình trạng suy giảm miễn dịch. 
• Bị nhiễm virus gây u nhú: đa số là HPV type 6 và 11. Đây là một loại virus lây qua đường tình dục và là nguyên do gây ra một số bệnh ung thư như ung thư âm hộ và ung thư cổ tử cung. Bệnh này thường gặp ở những đối tượng quan hệ với nhiều người hoặc quan hệ sớm. Đa số các ca mắc virus HPV đều có thể tự khỏi, nhưng cũng có các ca nhiễm kéo dài và virus làm biến đổi tế bào. Nếu không được chữa trị sớm sẽ dẫn đến các tổn thương tiền ung thư và phát triển thành ung thư. Nó là nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm khoảng ⅓ đến ⅔ trường hợp mắc bệnh này. 
• Hút thuốc lá. 
• Da có sự thay đổi, ví dụ như bệnh Lichen phẳng khiến da ngứa và mòng. 

Hút thuốc lá là một yếu tố gây bệnh ung thư âm hộ

Ai có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư âm hộ?

Dù khá khó trong việc xác định nguyên do dẫn đến bệnh ung thư âm hộ nhưng sau đây là các yếu tố làm tăng tỷ lệ mắc bệnh lý phụ khoa này ở phái nữ: 

• Hệ miễn dịch suy yếu: hệ thống miễn dịch giảm là do sự ức chế miễn dịch từ thuốc corticosteroid, điều trị các loại ung thư khác hoặc cấy ghép nội tạng, từ đó cơ thể họ bị nhiễm trùng, bao gồm cả nhiễm trùng virus HPV. 
• HIV: các bệnh nhân bị HIV khiến hệ miễn dịch suy giảm nghiêm trọng, khiến các tác nhân gây ung thư dễ dàng xâm nhập hơn và tấn công cơ thể, điển hình là virus HPV. 
• Từng thực hiện cắt bỏ tử cung do các khối u lành tính (không phải ung thư) hoặc ung thư: các bệnh nhân từng cắt bỏ tử cung có tỷ lệ bị lây nhiễm và phát triển virus HPV cao hơn so với những người bình thường, nhất là virus HPV type 16. 
• Uống rượu: khiến hệ thống miễn dịch hoạt động kém hiệu quả, không thể loại bỏ virus HPV ra khỏi cơ thể và dễ bị gây hại hơn, đặc biệt là các type virus HPV nguy cơ cao

Những dấu hiệu cảnh báo ung thư âm hộ

• Các vết loét, mụn cóc, nốt phát ban, khối u sưng, đau xuất hiện ở âm hộ.
• Các hạch cứng, sưng đau nổi ở vùng bẹn gần âm hộ. 
• Vùng xương chậu bị đau nhức, nhất là lúc quan hệ tình dục và đi tiểu. 
• Cảm thấy một khu vực trên âm hộ khác với bình thường (nó có thể sẫm hoặc sáng màu hơn so với vùng da bình thường xung quanh, hoặc cảm thấy có màu hồng hoặc đỏ). 
• Nếu trên âm hộ có mụn ruồi thì màu sắc hoặc hình dạng của chúng sẽ thay đổi. 
• Màu da của âm hộ thay đổi, nó có màu nâu sẫm, đỏ hoặc trắng hơn và các mảng da âm hộ dày hơn trạng thái bình thường. 
• Cảm thấy rát, ngứa, đau hoặc chảy dịch mủ, máu âm đạo bất thường và liên tục trong một thời gian dài. 

Nhận thấy âm hộ chảy máu hoặc dịch mủ bất thường trong một thời gian dài

Các phương pháp chẩn đoán ung thư âm hộ

Thăm khám sức khỏe và hỏi thăm tiền sử bệnh

Đây là một tiêu chuẩn để bác sĩ kiểm tra vùng chậu và vùng háng, gồm cả cơ quan sinh dục. Một y tá sẽ có mặt để kiểm tra và bệnh nhân có thể yêu cầu một thành viên gia đình ở trong phòng.

Bác sĩ sẽ tiến hành khám bên trong để kiểm tra cổ tử cung và âm đạo của bệnh nhân. Ở thao tác này, bác sĩ sử dụng một dụng cụ là mỏ vịt vào âm đạo để có thể kiểm tra dễ dàng hơn. 

Soi cổ tử cung

Bác sĩ sẽ dùng một thiết bị phóng đại gọi là máy soi tử cung để kiểm tra chi tiết âm đạo và âm hộ của bệnh nhân. Máy soi cổ tử cung không đi vào âm đạo, bác sĩ sẽ nhìn qua nó từ bên ngoài. Trước khi soi thì sẽ bôi một chất lỏng lên âm hộ và âm đạo nhằm nhìn thấy các tế bào bất thường dễ dàng hơn qua ống soi. Nó có thể sẽ gây bỏng rát hoặc châm chích khi bạn bị tiết dịch nâu đỏ sau đó. 

Kiểm tra vùng chậu

Kiểm tra xương chậu bằng phương án quan sát, bác sĩ hoặc chuyên gia có thể phát hiện tình hình ung thư có lan rộng sang hậu môn hay không (ung thư hậu môn). 

Sinh thiết

Đây là một phương án lấy một mẫu mô tế bào của âm hộ để kiểm tra thông qua kính hiển vi để đánh giá có phải tế bào ung thư hay không. Sau khi lấy tế bào âm hộ, bác sĩ sẽ khâu một vài mũi ở khu vực đã lấy sinh thiết và có khả năng bị chảy máu nhẹ, bị đau nhức trong mấy ngày sau đó. Sinh thiết sẽ có kết quả sau khoảng 7 đến 10 ngày. 

Một số phương pháp chẩn đoán khác (chẩn đoán bằng hình ảnh,...)

Ngực và bụng có thể được quét để kiểm tra các dấu hiệu ung thư có trong các cơ quan khác hoặc hạch bạch huyết hay không, xác định xem các tế bào ung thư đã lan rộng đến các khu vực đó chưa. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh bao gồm chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT) và chụp cắt lớp phát xạ positron (PET). 

Điều trị ung thư âm hộ như thế nào?

Phụ thuộc vào loại mô bướu, tình trạng sức khỏe, mức độ nặng của bệnh và mong muốn của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra phương án phù hợp nhất. Phương án điều trị phổ biến nhất là phẫu thuật loại bỏ một ít mô lành xung quanh và khối bướu. Trong một số trường hợp phải cắt bỏ toàn bộ âm hộ nếu bệnh được phát hiện ở giai đoạn trễ và kích thước khối bướu lớn. Vì vậy, điều trị sớm sẽ giúp tăng tỷ lệ hiệu quả chữa trị bệnh. 

Phương pháp xạ trị thường được áp dụng để thu nhỏ khối bướu trước khi phẫu thuật, hoặc để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại sau khi mổ. Đối với các đối tượng ở giai đoạn muộn, bệnh đã lan rộng sang các cơ quan xung quanh thì sẽ thực hiện hóa trị. 

Sau khi đã hoàn thành điều trị, người bệnh vẫn phải theo dõi định kỳ để xem xét có tái phát tiền ung thư hay không, kể cả đã điều trị thành công. 

Một số biện pháp phòng ngừa bệnh ung thư

Kiểm tra sức khỏe theo định kỳ

Kiểm tra sức khỏe định kỳ có thể kiểm soát được tình hình sức khỏe bản thân và phát hiện kịp thời, điều trị của bác sĩ trong giai đoạn tiền ung thư âm hộ. Do đó, có thể hạn chế sự phát triển thành ung thư và giảm thiểu mức độ tác động của các triệu chứng và biến chứng nguy hiểm do ung thư âm hộ gây ra. Hãy kiểm tra định kỳ 6 tháng 1 lần, bởi trong vòng 6 tháng, cơ thể người sẽ có những thay đổi đáng kể. 

Tiêm ngừa vaccine Gardasil để phòng ngừa virus HPV

Tiêm ngừa vaccine phòng ngừa virus HPV là một biện pháp hiệu quả nhất hiện nay, nhằm phòng ngừa khả năng lây nhiễm của các type HPV nguy cơ cao. Tiêm ngừa vaccine chống HPV giúp cơ thể tạo ra những kháng thể có thể ngăn chặn sự gây hại và xâm nhập của các chủng HPV. 

Quan hệ tình dục lành mạnh, an toàn

Virus HPV chính là nguyên do hàng đầu dẫn đến bệnh ung thư âm hộ và con đường tình dục chính là con đường lây nhiễm phổ biến nhất. Vì vậy, hãy phòng tránh sự lây truyền virus trong quá trình quan hệ bằng cách thực hiện và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh:

• Không quan hệ với nhiều người. 
• Không quan hệ với các đối tượng mà bản thân mình không biết rõ tình trạng sức khỏe. 
• Xây dựng mối quan hệ hôn nhân chung thủy 1 vợ và 1 chồng. 
• Sử dụng các biện pháp an toàn, ví dụ như màng chắn miệng, bao cao su, không tiếp xúc với cơ quan chứa dịch tiết và cơ quan sinh dục của đối phương trong trường hợp quan hệ phát sinh ngoài ý muốn. 

Từ bỏ những thói quen xấu

 Những thói quen xấu như sử dụng đồ uống có chứa chất kích thích (bia, rượu), hút thuốc lá,... phải được loại bỏ. Vì các thói quen này gây tác động xấu đến hệ miễn dịch và khả năng hoạt động của những kháng thể, khiến cơ thể không thể chống lại sự xâm nhập và tấn công của các yếu tố gây ung thư. Chính vì vậy, hãy xây dựng thói quen ăn uống và nghỉ ngơi lành mạnh, giúp hệ thống miễn dịch phát triển tốt hơn. 

Tiêm phòng vaccine giúp ngăn ngừa bệnh lý phụ khoa như ung thư âm hộ

Bài viết này đã chia sẻ các thông tin cần thiết về căn bệnh ung thư âm hộ, mong rằng nó đã giải đáp một số thắc mắc của chị em phụ nữ. Ung thư âm hộ là một bệnh lý phụ khoa rất hiếm gặp nhưng cũng khó phát hiện do những triệu chứng ở giai đoạn đầu không rõ ràng. Cho nên nếu nhận thấy bản thân đang có một số biểu hiện bất thường như trên, bạn hãy đi thăm khám ngay để được chẩn đoán và chữa trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm về sau. 

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là một bệnh viện đa khoa uy tín tại Hà Nội và sở hữu đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao và nhiều năm kinh nghiệm về lĩnh vực khám chữa bệnh liên quan đến sản phụ khoa mà bạn có thể yên tâm lựa chọn. Để được tư vấn chi tiết hơn và giải đáp các câu hỏi khác, bạn hãy gọi theo số tổng đài 1900 1806 hoặc để lại thông tin đăng ký tại phần Đặt lịch khám để đặt lịch khám tại bệnh viện đa khoa Phương Đông, địa chỉ 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội.