Bệnh lý viêm màng tim và những thông tin bạn cần biết 

Khái niệm viêm màng tim là gì?

Tim được bao bọc bởi 2 lớp màng. Trong đó, lớp sát cơ tim được gọi là lớp tạng còn lớp ngoài là lớp thành. Hai lớp màng này không dính chặt vào nhau mà ở giữa có một khoảng trống, gọi là khoang màng ngoài tim để chứa dịch nhờn bôi trơn khi 2 màng cọ xát. 

Tác dụng 2 lớp màng này là hạn chế sự dịch chuyển của tim trong ngực và bảo vệ tim khỏi những chấn thương cơ học hoặc nhiễm trùng từ vùng lân cận. Ngoài ra, nó còn giúp ngăn không cho tim dãn quá mức khi tăng thể tích đột ngột. 

Bệnh viêm màng tim là tình trạng viêm kích thích của lớp màng bao bọc tim. Căn bệnh này thường gây ra hiện tượng đau ngực và một số triệu chứng khác. Viêm màng ngoài tim thường trong trường hợp cấp tính và khi các triệu chứng dần phát triển thêm hoặc kéo dài, được gọi là mãn tính. 

Viêm ngoài màng tim là một bệnh lý thường gặp

Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm màng ngoài tim

Viêm màng tim có nguy hiểm không là câu hỏi được rất nhiều người đưa ra. Căn bệnh này thường bắt đầu đột ngột nhưng không kéo dài và khi các triệu chứng kéo dài sẽ trở thành mãn tính. Khi đó, biến chứng khá nguy hiểm, có thể kể đến như:

Viêm màng ngoài tim co thắt

Đây là một biến chứng hiếm gặp nhưng khá nguy hiểm. Một số trường hợp bị bệnh, đặc biệt là người bị viêm lâu dài, tái phát mạn tính có thể phát triển dày lên, sẹo và co thắt màng ngoài tim vĩnh viễn. Khi đó, màng ngoài tim mất đi tính đàn hồi, cứng nhắc quanh tim khiến tim không thể co bóp bình thường được nữa. Tình trạng này gây ra khó thở, phù chân và bụng cổ trướng.

Viêm ngoài màng tim gây nên những biến chứng nguy hiểm

Chèn ép tim

Khi đã có quá nhiều chất lỏng tích tụ trong màng ngoài tim, tình trạng nguy hiểm được gọi là chèn ép tim có thể sẽ xảy ra. Chất lỏng dư thừa này gây áp lực cho tim và không cho phép nó lấp đầy. Điều này có nghĩa là ít máu rời khỏi tim hơn khiến huyết áp giảm đáng kể. Chèn ép tim có thể gây ra tử vong nếu không được chữa trị kịp thời.

Các biến chứng của bệnh màng tim có thể là từ nhẹ tới nặng hoặc thậm chí gây tử vong. Hầu hết các trường hợp nhẹ có thể tự cải thiện. Trường hợp nặng hơn có thể điều trị bằng thuốc và khiếm khi phẫu thuật. Việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể sẽ giúp giảm được nguy cơ biến chứng lâu dài di bệnh viêm ngoài màng tim gây ra.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh viêm màng tim?

Nguyên nhân gây nên bệnh viêm ngoài màng tim rất đa dạng. Có nhiều nguyên nhân khác nhau mà có thể người bệnh không chú ý tới. Trong hầu hết trường hợp, bác sĩ không thể xác định được nguyên nhân hoặc nghi ngờ nhiễm virus. Bạn đọc cần chú ý những lý do dưới đây để phòng tránh và hạn chế tối đa không để gây bệnh.

• Phát triển sau một cơn đau tim lớn khi có sự kích thích của cơ tim bị tổn thương từ trước đó. Ngoài ra, một dạng viêm màng ngoài tim chậm trễ có thể xảy ra vài tuần sau khi phẫu thuật hoặc bị đau tim.
• Người bệnh bị viêm màng ngoài tim chậm trễ (hội chứng Dressler). Đây còn được gọi là hội chứng cắt bỏ sau phẫu thuật, nhồi máu cơ tim hoặc hội chứng chấn thương sau tim.
• Chiếu xạ năng lượng cao tiêu diệt tế bào ung thư gây tác động xấu tới các tế bào trong cơ thể. Viêm màng ngoài tim là một biến chứng do xạ trị gây ra khi các tế bào ngoài màng tim bị ảnh hưởng.
• Khi tế bào ung thư tấn công vào tim cũng có thể bị tình trạng viêm ngoài màng tim.
• Ở một số trường hợp, nguyên nhân không thể xác định được và gây khó khăn cho việc điều trị cũng như phòng ngừa bệnh tái phát.
• Collagen tham gia vào cấu tạo nhiều cấu trúc trong cơ thể và trong đó có màng tim. Người mắc bệnh liên quan tới collagen cũng dễ bị viêm màng tim do chức năng co dãn của màng suy giảm.
• Bệnh tự miễn toàn thân như viêm khớp dạng thấp hoặc Lupus cũng có thể gây ra bệnh viêm ngoài màng tim.
• Các chấn thương ở tim hoặc ở ngực hoặc suy thận, AIDS, ung thư, lao cũng là những bệnh dễ dẫn tới viêm ngoài màng tim.

Viêm ngoài màng tim xuất hiện từ nhiều nguyên nhân khác nhau

Triệu chứng của bệnh lý viêm màng tim

Viêm màng ngoài tim tùy thuộc vào phân loại và thời gian mà sẽ có những triệu chứng khác nhau. Bệnh cấp tính thường sẽ kéo dài dưới 3 tuần và có thể kéo dài 4 - 6 tuần nhưng ít hơn 3 tháng và diễn ra thường xuyên. Dưới đây là triệu chứng thường thấy của bệnh này để bạn đọc lưu ý.

Viêm màng tim cấp tính

Ở trường hợp bệnh nhân bị viêm ngoài màng tim cấp tính, triệu chứng phổ biến nhất gồm:

• Đau ngực dữ dội, vị trí đầu sau xương ức hoặc ở bên trái ngực.
• Đau ngực âm ỉ với cường độ khác nhau giống như áp lực.
• Cơn đau lan ra lên vai và cổ trái.
• Đau nhiều khi ho, nằm xuống hoặc hít sâu.

Xem thêm: Đau thắt ngực: Nguyên nhân và cách điều trị

Mỗi giai đoạn bệnh tim khác nhau có những triệu chứng cụ thể khác nhau

Viêm ngoài màng tim mãn tính

Viêm màng tim co thắt mãn tính thường liên quan đến viêm mãn tính và dẫn tới tràn dịch màng tim. Triệu chứng phổ biến của bệnh viêm ngoài màng tim giai đoạn mãn tính gồm:

• Đau nhói, xuyên ngực ở trung tâm hoặc phần bên trái ngực, dữ dội hơn khi hít vào.
• Khó thở khi nằm ngả xuống.
• Đánh trống ngực liên tục.
• Có hiện tượng sốt thấp.
• Cảm giác yếu đuối, mệt mỏi và cảm thấy ốm yếu.
• Ho liên tục.
• Bụng hoặc chân bị sưng, phù.

Các xét nghiệm chẩn đoán viêm màng tim

Khi thấy bản thân có những dấu hiệu trên, bạn nên tới trung tâm y tế uy tín để thăm khám sức khỏe nhằm phát hiện bệnh và tìm ra phác đồ điều trị kịp thời. bác sĩ sẽ khám và đặt câu hỏi về những triệu chứng, tiền sử bệnh của bạn. Một số xét nghiệm sẽ được tiến hành nhằm chẩn đoán bệnh được liệt kê dưới đây.

Điện tâm đồ ECG

Điện tâm đồ là xét nghiệm nhanh chóng, không xâm lấn nhằm ghi lại các tín hiệu điện trong tim. Các miếng dán gọi là điện cực có gắn các dây kết nối với màn hình được gắn lên người bệnh nhân. Chúng sẽ ghi lại những tín hiệu điện làm cho tim đập và hiển thị dưới dạng sóng trên màn hình rồi in ra giấy để bác sĩ kiểm tra.

Điện tâm đồ giúp theo dõi tín hiệu điện tim

X-quang tim phổi

Chụp X-quang ngực sẽ giúp bác sĩ thấy được những thay đổi về kích thước cùng hình dạng của tim. Ví dụ trong trường hợp bị tràn dịch màng tim nhiều sẽ có thể thấy được bóng tim to như bầu rượu.

X-quang tim phổi là xét nghiệm giúp tìm được thay đổi kích thước tim

Siêu âm tim

Siêu âm tim giúp bác sĩ xác định bệnh nhân có bị tràn dịch màng tim hay không. Ngoài ra, nó có thể đo đạc, tính toàn và chẩn đoán chính xác lượng dịch màng tìm cùng bản chất của dịch và từ đó gợi ý về nguyên nhân gây bệnh.

Không những thế, siêu âm tim còn có thể chẩn đoán xem tim có bị chèn ép hay không trước khi có biểu hiện rõ ràng ra ngoài. Chức năng của các buồng tim và các tổn thương phối hợp cũng sẽ được khảo sát kích thước rõ ràng. 

Siêu âm tim giúp xác định bệnh nhân có bị tràn dịch màng tim không

Chụp CT scan tim

Xét nghiệm này được tiến hành để tìm sự dày lên và có thể là dấu hiệu của viêm ngoài màng tim. Nó có thể giúp loại bỏ được các nguyên nhân khác gây nên đau ngực đột ngột, ví dụ như thuyên tắc động mạch phổi hoặc là bóc tách động mạch chủ.

Chụp CT scan tim giúp tìm ra sự dày lên của tim và loại bỏ các nguyên nhân

Điều trị viêm màng tim co thắt đúng cách

Hầu hết những trường hợp bị viêm màng ngoài tim là nhẹ, bệnh tự khỏi hoặc có thể nghỉ ngơi và điều trị đơn giản bằng thuốc. Nếu bệnh tái phát, người bệnh cần phải điều trị với cường độ cao hơn để ngăn ngừa các biến chứng. Việc điều trị có thể sử dụng thuốc và một số ít trường hợp có sự can thiệp của thủ thuật hoặc phẫu thuật.

Điều trị viêm ngoài màng tim bằng thuốc

Trong quá trình điều trị bệnh viêm màng tim bằng thuốc, bác sĩ chỉ định bệnh nhân sử dụng các loại thuốc sau đây:

• Thuốc kháng viêm NSAIDs: Đau do viêm màng ngoài tim thường sẽ được điều trị bằng thuốc giảm đau không kê đơn, ví dụ như aspirin hoặc ibuprofen (Advil, Motrin IB, những loại khác. Thuốc giảm đau kê toa cũng có thể được sử dụng. Đa số bệnh nhân điều trị từ 10 - 14 ngày và sau đó dừng thuốc, không điều trị thêm nữa.
• Colchicine (Colcrys, Mitigare): Đây là loại thuốc làm giảm viêm trong cơ thể, được sử dụng để điều trị viêm màng ngoài tim cấp tính hoặc các triệu chứng có xu hướng tái phát. Bệnh nhân không nên dùng thuốc này nếu có tiền sử bị bệnh gan hoặc thận.
• Thuốc corticoid: Là một loại thuốc chống viêm mạnh và bác sĩ có thể kê đơn corticosteroid như prednisone nếu chống chỉ định hoặc kháng trị với Colchicin hoặc NSAIDs, có bệnh tự miễn, có thai, suy thận. Cần hạn chế sử dụng thuốc này và chỉ sử dụng ngắn hạn vì corticoid có thể tạo điều kiện thuận lợi cho virus phát triển, gây tại phát bệnh.

Điều trị viêm màng tim thường sử dụng các loại thuốc giảm viêm, giảm đau

Điều trị viêm ngoài màng tim bằng các thủ thuật, phẫu thuật

Trong trường hợp bệnh nhân sau khi chẩn đoán thấy có biến chứng chèn ép tim cấp, bác sĩ điều trị có thể cần phải thực hiện một số các thủ thuật sau đây.

• Chọc tháo dịch màng tim: bác sĩ sử dụng một cây kim vô trùng hoặc một ống thông nhỏ dẫn dịch thừa ra khỏi khoang màng tim. Thủ thuật này sẽ được gây tê cục bộ trước khi tiến hành thực hiện. Khi chọc kim, máy siêu âm và ECG sẽ được sử dụng để định hướng kim và ống thông đến vị trí chính xác và ống vẫn sẽ giữ lại trong vài ngày.
• Cắt màng ngoài tim: Phẫu thuật này được thực hiện để loại bỏ toàn bộ màng tim. Nếu màng ngoài tim bị xơ cứng vĩnh viễn do viêm màng tim gây ra đây là giải pháp tốt nhất.

Biến chứng nặng sẽ thực hiện các thủ thuật, phẫu thuật điều trị

Nên chẩn đoán và điều trị viêm màng tim ở đâu uy tín?

Các bệnh viện và cơ sở y tế hiện nay với nhiều trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao sẽ giúp bạn chẩn đoán và điều trị bệnh một cách chính xác. Nếu bạn đang phân vân chưa biết nên khám và chữa trị ở đâu, hãy an tâm đến với Bệnh viện đa khoa Phương Đông - Nơi được đánh giá là một trong những trung tâm điều trị uy tín nhất khu vực miền Bắc hiện nay.

Được xây dựng và thành lập bởi Công ty TNHH Tổ hợp Y tế Phương Đông, Bệnh viện đa khoa Phương Đông sở hữu nền tảng vững chắc về mọi mặt từ tài chính, nhân lực cho tới hạ tầng kỹ thuật. Bệnh viện hội tụ đội ngũ bác sĩ có trình độ cao, giàu kinh nghiệm, đã từng hợp tác với những chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước.

Nơi đây được đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, nhập khẩu từ các thương hiệu hàng đầu đảm bảo mang lại kết quả thăm khám và điều trị chuẩn xác nhất, an toàn và tiết kiệm thời gian. Do đó, bệnh nhân có thể an tâm thăm khám sức khỏe tại đây và điều trị với chi phí cực kỳ tiết kiệm bởi bệnh viện có liên kết với nhiều đơn vị bảo hiểm uy tín khắp cả nước.

Bệnh viện đa khoa Phương Đông - một trong những trung tâm điều trị uy tín nhất khu vực miền Bắc hiện nay

Như vậy, bạn đọc đã được cung cấp những thông tin chi tiết về bệnh viêm màng tim cùng cách chẩn đoán và điều trị hợp lý. Hãy duy trì một chế độ sống khoa học, ăn nhiều thực phẩm tốt cho sức khỏe và rèn luyện thể dục thường xuyên để giảm các tổn thương cơ thể. Đồng thời, bạn cũng cần đi khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện các chứng bệnh và chữa trị hợp lý.