Vô sinh nam là gì? Nguyên nhân và các phương pháp điều trị hiệu quả

Tổng quan về vô sinh nam

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam đang thuộc nhóm những quốc gia có tỷ lệ vô sinh đáng báo động. Trung bình mỗi năm, nước ta có hơn 1 triệu cặp vô sinh hiếm muộn mới. Trong đó, khoảng 40% nguyên nhân vô sinh bắt nguồn từ nam giới và đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa. 

Vô sinh nam là gì?

Vô sinh là tình trạng sau hơn 1 năm chung sống nhưng người vợ không có tin vui. Mặc dù, hai vợ chồng vẫn quan hệ bình thường và không sử dụng các biện pháp tránh thai. Vô sinh hiếm muộn có thể là do người chồng hoặc người vợ hoặc cả 2 vợ chồng.

Vô sinh nam có liên quan đến việc sản xuất tinh trùng, chức năng tinh trùng bất thường hoặc sự tắc nghẽn ngăn cản việc vận chuyển tinh trùng. Do đó, quá trình thụ thai không xảy ra, làm mất khả năng sinh sản của nam giới.

Vô sinh nam giới ảnh hưởng đến hạnh vợ chồng 

Vô sinh nam có những loại nào?

Vô sinh nam được chia ra làm 2 loại là vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát.

• Vô sinh nguyên phát ở nam giới: Đây là tình trạng hai vợ chồng nhiều năm vẫn chưa có con, dù không sử dụng bất kỳ biện pháp phòng tránh nào. Nguyên nhân của vô sinh xuất phát từ phía người chồng. 
• Vô sinh thứ phát ở nam giới: Hai vợ chồng đã từng có con hoặc có thai trước đó. Tuy nhiên, sau này không thể có con được nữa và nguyên nhân được tìm ra là do người chồng. 

Nguyên nhân vô sinh ở nam

Theo chia sẻ của các chuyên gia Nam khoa, có nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh nam như sau:

Do bệnh lý

Dưới đây là một số bệnh lý thường gặp, gây nên bệnh vô sinh ở nam giới: 

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Đây là tình trạng giãn to bất thường của những tính mạch tinh hoàn. Tuy giãn tĩnh mạch thừng tinh vẫn chưa được xác định chắc chắn là nguyên nguyên gây vô sinh nam hay không nhưng bệnh lý này ảnh hưởng đến sự điều hòa tinh hoàn và chất lượng tinh trùng. 
• Các bệnh lý nhiễm trùng: Một số bệnh như viêm tinh hoàn, viêm mào tinh và các bệnh lây qua đường tình dục như bệnh lậu… có thể ảnh hưởng đến số việc sản xuất và sức khỏe tinh trùng. Bên cạnh đó, bệnh nhiễm trùng còn gây ra sẹo khiến sự di chuyển của tinh trùng bị cản trở. 
• Xuất tinh ngược dòng: Trình trạng này xảy ra do tinh dịch đi vào bàng quang thay vì xuất ra khỏi dương vật khi đạt cực khoái. Nguyên nhân của xuất tinh ngược có thể vì chấn thương cột sống, phẫu thuật ở bàng quang, niệu đạo, tiểu đường, tuyến tiền liệt và dùng thuốc…
• Tắc ống dẫn tinh: Đây là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng vô sinh - hiếm muộn nam. Ống dẫn tinh có khả năng bị tổn thương và tắc nghẽn do tai nạn, chấn thương, nhiễm trùng, sau phẫu thuật…
• Kháng thể kháng tinh trùng: Trong một số trường hợp, tinh trùng bị hệ thống miễn dịch của nam nhận dạng nhầm là yếu tố có hại và sản xuất kháng thể để loại bỏ.

Hình ảnh tĩnh mạch tinh bị giãn 

Gặp vấn đề trong quá trình giao hợp

Đây là tình trạng nam giới gặp cản trở trong việc duy trì dương vật cương cứng trong quá trình quan hệ, đau khi quan hệ tình dục, xuất tinh sớm hay có bất thường về mặt giải phẫu như lỗ tiểu đóng thấp. Ngoài ra, những bạn nam có các vấn đề ám ảnh tâm lý như từng bị xâm hại… cũng gặp khó khăn khi giao hợp.

Do lối sống 

Nam giới có lối sống thiếu lành mạnh như hút thuốc lá, sử dụng rượu bia và các chất kích thích quá độ có thể gây giảm nồng độ testosterone, giảm số lượng tinh trùng. Chế độ ăn uống không đầy đủ chất dinh dưỡng, ăn quá nhiều chất béo, đồ cay, nóng… cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến vô sinh nam.

Lạm dụng rượu bia ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nam giới 

Hiện nay, một số nam giới có ngành nghề buộc phải ngồi lâu và không thường xuyên vận động có nguy cơ vô sinh cao. Đặc biệt là tại các môi trường tiếp xúc trực tiếp với các chất độc hại như thuốc trừ sâu, bức xạ, sóng từ, steroid…

Yếu tố di truyền 

Nhiễm sắc thể có sự bất thường cũng là một nguyên nhân gây ra vô sinh phổ biến ở nam giới. Các nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ vô sinh, hiếm muộn ở nam giới do yếu tố duy truyền thường cao nữ giới. 

Đối với nam giới xuất hiện tình trạng đứt gãy nhiễm sắc thể Y hay có một số nguyên nhân khác như rối loạn nhiễm sắc thể, suy giảm nội tiết tố, rối loạn di truyền đơn gen… Thì sự biến đột biến hoặc rối loạn về mặt nhiễm sắc thể có thể thể khiến nội tiết tố thay đổi trong quá trình thụ thai, gây ra tình trạng vô sinh hiếm muộn. 

Vô sinh nam có những triệu chứng gì?

Các bạn nam có thể nhận biết bệnh vô sinh qua những triệu chứng sau:

• Cơ quan sinh dục có bất thường: Dương vật bị đau, có chảy máu ngủ màu xanh hoặc vàng. Bìu căng, sưng to và đau. Bộ phận sinh dục sưng tấy, xuất hiện mụn hoặc viêm nhiễm.
• Bất thường khi xuất tinh: Nam giới cần đến các cơ sở y tế đề thăm khám ngay nếu có các hiện tượng như xuất tinh khó, xuất tinh chậm và xuất tinh ra máu kèm cảm giác đau. 
• Tinh dịch có dấu hiệu bất thường: Tinh dịch được phóng ra ngoài khi nam giới đạt cực khoái khoảng 2- 5ml/lần, thường có màu trắng và độ quánh. Tuy nhiên nếu tinh dịch có màu xanh, màu vàng, màu nâu, vón cục hoặc loãng như nước, nhiễm máu thì rất có thể là biểu hiện của vô sinh nam hoặc do viêm tuyến tiền liệt, viêm nhiễm túi tinh…
• Rối loạn cương dương: Nam giới gặp phải tình trạng dương vật khó cương cứng, ương cứng không đúng thời điểm, thời gian cương cứng ngắn… rất có thể bị vô sinh. Rối loạn cương dương vừa ảnh hướng đến chất lượng quan hệ, vừa gây khó khăn cho việc thụ tinh dẫn tới vô sinh nam.
• Rối loạn nội tiết tố: Testosterone là hormone có vai trò chủ chốt, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng. Nếu cơ thể thiếu hụt hormone này sẽ gây ra các triệu chứng như  sản xuất tinh trùng yếu, da nhăn nheo, rụng tóc,…

Tinh trùng vón cục, màu vàng - Biểu hiện đáng lo của vô sinh nam giới 

Nhìn chung, các triệu chứng vô sinh ở nam giới rất khó để nhận biết, nhất là về vấn đề số lượng và chất lượng của tinh trùng. Vì thế, hầu hết các trường hợp vô sinh ở nam giới sau khi thăm khám, xét nghiệm kiểm tra mới được phát hiện. 

Các đối tượng có nguy cơ mắc vô sinh nam cao 

Khi có một trong số các yếu tố sau, các bạn nam cần đặc biệt lưu ý nguy cơ bị vô sinh: 

• Độ tuổi cao: Nam giới độ tuổi trên 40 tuổi có khả năng sinh sản kém hơn rất nhiều lần so với người trẻ.
• Sử dụng thuốc lá: Hút thuốc là làm giảm số lượng tinh trùng và tăng nguy cơ rối loạn chức năng cương dương.
• Sử dụng rượu bia: Việc lạm dụng rượu bia có thể làm giảm số lượng và khả năng di chuyển tinh trùng của nam giới.
• Béo phì: Những người đàn ông thừa cân sẽ ảnh hưởng đến số lượng tinh trùng và mức độ testosterone.
• Ít vận động: Không thường xuyên tập luyện thể dục cũng góp phần làm tăng nguy cơ vô sinh nam.

Nam giới có nguy cơ vô sinh cao nếu bị béo phì 

Vô sinh nam được được chẩn đoán bằng cách nào? 

Dựa trên nhưng mô tả và triệu chứng của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp chẩn đoán phù hợp: 

• Phân tích tinh dịch: Thông qua xét nghiệm, bác sĩ sẽ đánh giá được số lượng, chất lượng và khả năng di động của tinh trùng. Nếu số lượng tinh trùng có bất thường, xét nghiệm này thường được thực hiện tối thiểu hai lần..

• Chẩn đoán hình ảnh: Trong một số trường hợp, người bệnh được chỉ định âm trực tràng. Qua hình ảnh siêu âm, bác sĩ sẽ kiểm tra túi tính có kém phát triển, cấu trúc ống dẫn tinh có bất thường hoặc tắc nghẽn không để đưa ra phương án điều trị vô sinh nam phù hợp. Ngoài ta, người bệnh có thể được chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) nếu nghi ngờ có khối u ở tuyến yên.

• Sinh thiết tinh hoàn: Người bệnh có thể cần sinh thiết tinh hoàn nếu xét nghiệm tinh dịch đồ cho thấy tinh trùng có số lượng thấp hoặc không có. Xét nghiệm này nhằm mục đích tìm ra nguyên nhân gây vô sinh nam và thu thập tinh trùng để sử dụng cho các biện pháp hỗ trợ sinh sản. 

• Kiểm tra nồng độ nội tiết tố: Khi người bệnh có triệu chứng vô sinh nam, bác sĩ thường chỉ định kiểm tra nồng độ nội tiết tố trong máu. Phương pháp này giúp xác định khả năng làm việc của tinh hoàn và loại trừ các vấn đề sức khỏe như rối loạn chức năng tuyến yên…

Đến cơ sở y tế để được chẩn đoán vô sinh chính xác 

Các phương pháp điều trị hiệu quả vô sinh nam

Với câu hỏi “Vô sinh nam có chữa được không?”, điều này phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra vô sinh. Có 3 phương pháp điều trị vô sinh nam phổ biến gồm:

Điều trị nội khoa

Nhiều trường hợp nam giới bị suy giảm khả năng sinh sản có thể điều trị bảo tồn mà không cần phẫu thuật:

• Tình trạng vô sinh vì xuất tinh ngược dòng thường được chỉ định dùng thuốc. Nếu việc dùng thuốc không thành công, một số lựa chọn khác được đề ra như: phóng điện qua đầu dò trực tràng (RPE), kích thích rung dương vật bằng máy (PVS)... 
• Với những người bị vô sinh nam có liên quan đến nhiễm trùng đường sinh dục thì sau khi nhiễm trùng toàn phát, bác sĩ sẽ chỉ định dùng kháng sinh. 
• Trong trường hợp tăng prolactin máu dẫn đến rối loạn cương dương và vo sinh nam thì bên cạnh phẫu thuật, việc dùng thuốc cũng có thể mang lại hiệu quả.
• Các trường hợp mắc các hội chứng Kallmann hay suy tuyến sinh dục… cũng được chỉ định dùng thuốc điều trị trước để đánh giá khả năng đáp ứng, sau đó sẽ áp dụng các biện pháp điều trị khác.

Sử dụng thuốc là một trong những cách chữa vô sinh ở nam giới 

Điều trị ngoại khoa

Dựa theo xác định nguyên nhân vô sinh mà người bệnh có thể được chỉ định điều trị ngoại khoa với các phương pháp như:

• Thực hiện thắt tĩnh mạch thừng tinh vi phẫu nhằm điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh.
• Phẫu thuật vi phẫu nối ống dẫn tinh hoặc nối đầu trên của ống dẫn tinh với mào tinh với trường hợp đường ống dẫn tinh bị tắc nghẽn.
• Phẫu thuật nội soi nhàm điều trị tắc ống dẫn tinh. 

Sử dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (ART)

Với những cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn mà tinh trùng ở mức yếu nhẹ, yếu vừa hoặc gặp vấn đề trong quá trình quan hệ có thể sử dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản để người vợ mang thai. Theo đó, người phụ nữ sẽ được thụ tinh nhân tạo (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI). 

Để lấy tinh trùng phục vụ cho các kỹ thuật này, các bác sĩ có thể dùng các phương pháp như chọc hút tinh trùng từ mào tinh (PESA), phẫu thuật lấy tinh trùng qua tinh hoàn (TESE),  phẫu thuật lấy tinh trùng qua tinh hoàn bằng vi phẫu (MESA)…

Biện pháp phòng ngừa bệnh vô sinh nam giới  

Ông cha ta có câu “phòng bệnh còn hơn chữa bệnh”, vì nên nam giới cố gắng duy trì các thói quen sau để phòng tránh vô sinh:

• Hạn chế uống rượu bia, không hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
• Hạn chế tiếp xúc với các môi trường độc hại chứa nhiều kim loại nặng, thuốc trừ sâu…
• Xây dựng chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng hợp lý để duy trì cân nặng phù hợp với thể trạng. Các bạn nam nên thường xuyên vận động, tập thể dục thể thao và hạn chế ăn đồ nhiều chất béo, quá cay…
• Tránh những yếu tố gây tích tụ nhiệt kéo dài tại vùng bẹn bìu như mặc quần bó, ngồi lâu, ngâm mình trong nước nóng và tắm xông hơi quá lâu…
• Có các biện pháp an toàn khi quan hệ để tránh các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. 
• Thường xuyên thăm khám sức khỏe thường xuyên để phát hiện và điều trị sớm các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản.

Luyện tập thể thao giúp giảm nguy cơ vô sinh nam giới 

Với sứ mệnh mang đến hạnh phúc trên hành trình “tìm con” cho các đôi vợ chồng vô sinh hiếm muộn, Trung tâm hiếm muộn và nam học công nghệ cao Phương Đông ra đời. Trung tâm mang đến những dịch vụ cao cấp trong việc tư vấn, thăm khám, chẩn đoán và điều trị vô sinh ở nam giới.

Trong suốt chặng đường phát triển, Trung tâm tự hào đem đến niềm vui và sự hạnh phúc cho hàng ngàn cặp vợ chồng khi được chào đón “thiên thần bé nhỏ” sau bao thời gian mong chờ. Đội ngũ bác sĩ là những chuyên gia hàng đầu, có nhiều năm kinh nghiệm điều trị vô sinh hiếm muộn và thường xuyên cập nhật những nghiên cứu khoa học mới. Khi đến với Phương Đông, khách hàng sẽ được tư vấn, thăm khám theo quy trình 1:1 và đưa ra pháp đồ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất.

Qua những chia sẻ trên, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông hy vọng rằng đã giúp bạn giải đáp được vô sinh nam là gì? Cùng các thắc mắc xoay quanh bệnh lý này. Để đặt lịch khám vô sinh nam giới cùng các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm hiếm muộn và nam học công nghệ cao Phương Đông, quý khách vui lòng liên hệ Hotline 19001806.