Ghép tế bào gốc là phương pháp điều trị hiệu quả đối với một số bệnh nguy hiểm. Đây là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực y sinh học. Để hiểu rõ tế bào gốc là gì, tế bào gốc lấy từ đâu và có thể ứng dụng điều trị những bệnh lý nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây để có cái nhìn rõ ràng hơn về tế bào gốc.
Tế bào gốc và vai trò thay thế
Tế bào gốc được tạo ra để thay thế những tế bào bị tổn thương hoặc mất đi do quá trình lão hóa của cơ thể. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc chữa trị hoặc thay thế cho các tế bào, nhóm mô, hoặc cơ quan bị tổn thương hoặc đang đối diện với nguy cơ tổn thương.
Phát triển của nghiên cứu tế bào gốc
Từ những năm 1945, nghiên cứu và phát triển về tế bào gốc đã trở nên phổ biến ở các quốc gia phát triển. Phương pháp điều trị bằng tế bào gốc thường được áp dụng để chữa trị các bệnh lý nguy hiểm và trong lĩnh vực thẩm mỹ, đặc biệt là tại Nhật Bản. Đến nay, phương pháp này đã lan rộng và được ứng dụng rộng rãi trên toàn cầu.
Xem thêm:
Tế bào gốc là những tế bào được tạo ra để thay thế cho những tế bào bị tổn thương.
Tế bào gốc đóng một vai trò quan trọng không chỉ trong việc quan sát nguồn gốc của chúng mà còn trong việc hiểu rõ về những ứng dụng tuyệt vời của chúng. Mặc dù chúng không tham gia trực tiếp vào bất kỳ quá trình cụ thể nào, nhưng vẫn đóng vai trò không thể thiếu trong hệ thống cơ thể của con người.
Khả năng tái tạo của tế bào gốc khi mô bị tổn thương
Nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng tế bào gốc có khả năng hoàn toàn tái tạo vùng tổn thương khi mô bị tổn thương nghiêm trọng. Để khuyến khích quá trình này, quan trọng là chúng ta tạo ra điều kiện thuận lợi và phù hợp.
Hiệu quả của tế bào gốc trong hồi phục vết thương
Do sự hiện diện của tế bào gốc, những vết thương có thể hồi phục nhanh chóng. Điều này đã mở ra nhiều ứng dụng rộng rãi và linh hoạt của tế bào gốc trong lĩnh vực y học.
Ứng dụng đa dạng của tế bào gốc trong lĩnh vực y học
Với những khả năng tái tạo và hồi phục xuất sắc, tế bào gốc đang được sử dụng rộng rãi và linh hoạt trong lĩnh vực y học, mang lại nhiều lợi ích cho quá trình điều trị và tái tạo mô.
Tế bào gốc đang được sử dụng rộng rãi và linh hoạt trong lĩnh vực y học.
Câu hỏi về tế bào gốc lấy từ đâu là một đề tài mà nhiều người quan tâm. Tế bào gốc đóng một vai trò không thể thay thế trong cơ thể con người và đã được áp dụng rộng rãi trong các phương pháp điều trị bệnh.
Tế bào gốc lấy từ máu cuống rốn có thể được áp dụng trong điều trị và hỗ trợ cho hơn 80 loại bệnh lý, bao gồm: Bệnh bạch cầu, u lympho, ung thư máu, suy tủy, bệnh tự miễn (tiểu đường), và các bệnh rối loạn di truyền như thiếu máu, tan máu bẩm sinh, v.v.
Ngoài ra, tế bào gốc từ máu cuống rốn cũng có khả năng biệt hóa thành các loại tế bào của nhiều mô khác nhau như cơ, tế bào phổi tế bào thận, tế bào gan, tế bào não, tế bào da, và tế bào tuyến tụy. Do đó, ngoài ứng dụng trong điều trị huyết học, tế bào gốc máu cuống rốn đang được nghiên cứu để áp dụng trong điều trị nhiều bệnh lý khác như tổn thương tim, tổn thương tủy sống, và tổn thương não.
Nếu lưu trữ tế bào gốc từ máu cuống rốn, đây có thể trở thành nguồn tế bào gốc lý tưởng trong tương lai, không gây ra những phản ứng thải ghép từ cơ thể. Nếu người thân trong gia đình của bạn cần sử dụng tế bào gốc để điều trị bệnh, khả năng phù hợp giữa người bệnh và mẫu tế bào gốc của trẻ sẽ cao hơn so với nguồn tế bào gốc từ những người không cùng huyết thống.
Xem thêm:
Lấy tế bào gốc từ cuống rốn trẻ sơ sinh là một phương pháp phổ biến toàn cầu.
Tủy xương là một phần mô mềm và xốp nằm bên trong tất cả các xương, chủ yếu ở xương hông và xương chậu, đồng thời đó cũng là một thành phần quan trọng của hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể. Tủy xương bao gồm hai loại chính: tủy đỏ và tủy vàng.
Tủy đỏ là phần chứa đựng nhiều tế bào gốc tạo máu (hematopoietic stem cells). Những tế bào này liên tục trải qua quá trình phân chia, biệt hóa và tạo thành các tế bào máu mới, bao gồm hồng cầu, tiểu cầu, lympho B, lympho T, và nhiều loại khác. Các tế bào mới này di chuyển từ tủy xương ra ngoài và kết hợp vào hệ tuần hoàn của cơ thể qua thành nội mạch. Do đó, tủy đỏ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các tế bào máu phục vụ cho cơ thể.
Tủy vàng chủ yếu chứa tế bào mỡ và mô liên kết, đóng vai trò là nơi lưu trữ chất béo, cung cấp dưỡng chất và duy trì môi trường để hỗ trợ hoạt động của xương. Đồng thời, đây cũng là nguồn tế bào gốc trung mô, có khả năng biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau như xương, sụn, mỡ, cơ, và thần kinh. Trong một số trường hợp đặc biệt như mất máu hoặc sốt kéo dài, tủy vàng có thể chuyển hóa thành tủy đỏ.
Tủy xương là một nguồn tế bào gốc đa dạng, bao gồm hai loại chính: tế bào gốc tạo máu và tế bào gốc trung mô. Các ứng dụng hiện nay của tế bào gốc tủy xương trong điều trị bệnh chủ yếu dựa trên chức năng của hai loại tế bào này.
Tế bào gốc từ mô mỡ, được biết đến trong tiếng Anh là Adipose-derived Stem Cells (viết tắt là ADSC), thuộc loại tế bào trung mô (Mesenchymal Stem Cell - MSC). Chúng có khả năng tái tạo và biệt hóa thành các loại tế bào khác nhau như tế bào sụn, xương, da, cơ tim, gan, v.v. Tế bào gốc từ mô mỡ đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực y học tái tạo.
Tế bào gốc từ mô mỡ ADSC là một trong năm loại MSC được sử dụng phổ biến nhất, bao gồm MSC mô mỡ, MSC nhau thai, MSC máu cuống rốn, MSC tủy răng và MSC tủy xương. Trong số này, việc tách chiết và phân lập MSC từ mô mỡ mang lại nhiều lợi ích và được xem là nguồn thu nhận tế bào gốc lý tưởng với các đặc điểm như: Xâm lấn tối thiểu khi thu nhận, nguồn thu nhận sạch, có sẵn ở mọi lứa tuổi, dễ nuôi cấy và tăng sinh nhanh, tiềm năng biệt hóa đa dạng.
Tế bào gốc từ mô mỡ đang là xu hướng hàng đầu trong lĩnh vực làm đẹp.
Tế bào gốc lấy từ đâu? Tế bào gốc lấy từ máu ngoại vi, tỷ lệ thu thập tế bào gốc từ nguồn máu ngoại vi thường khá thấp, đặt ra thách thức cho việc thu thập từ người bệnh hoặc người hiến. Do đó, để tăng cường lượng tế bào này, người bệnh hoặc người hiến thường cần sử dụng thuốc huy động tế bào trước khi quá trình thu thập được thực hiện. Mục đích chính của việc sử dụng thuốc là kích thích và gia tăng số lượng tế bào gốc trong máu ngoại vi.
Quá trình thu thập tế bào gốc từ máu ngoại vi:
Để tăng cường số lượng tế bào tiền thân tuần hoàn được thu thập, người hiến hoặc bệnh nhân sử dụng yếu tố tăng trưởng tái tổ hợp. Yếu tố tăng trưởng này thường được áp dụng trong vài ngày trước khi tiến hành quá trình thu thập tế bào.
Trong quá trình thu thập tế bào gốc tạo máu từ máu ngoại vi, người hiến hoặc bệnh nhân sẽ kết nối với máy Apheresis. Máy sẽ hoạt động theo quy trình chuẩn, thu thập tế bào gốc tạo máu và trả lại những thành phần không cần thiết thông qua đường xâm nhập tĩnh mạch.
Quá trình thu thập tế bào gốc tạo máu từ máu ngoại vi được coi là tương đối an toàn đối với sức khỏe con người. Đa phần, những người tham gia quá trình này có thể trải qua cảm giác đau mỏi do việc nằm lâu, giảm canxi trong máu và đau nhức xương do tác động của thuốc khi tế bào gốc tạo máu từ tủy xương được chuyển đến máu ngoại vi. Những triệu chứng này thường chỉ xuất hiện ở mức độ nhẹ, không gây ra vấn đề nghiêm trọng và luôn được bác sĩ theo dõi và kiểm soát chặt chẽ trong suốt quá trình kết nối với máy Apheresis.
Tế bào gốc phôi là những tế bào toàn năng, có khả năng tự động tái tạo thông qua quá trình chia tách và phát triển thành ba lớp tế bào mầm của phôi sớm, cũng như các mô ngoại phôi như nhau thai. Đặc biệt, tế bào gốc toàn năng nổi bật vì chúng mang đến tiềm năng phát triển lớn hơn so với các loại tế bào gốc khác.
Trứng được thụ tinh và hình thành hợp tử lưỡng bội, sau đó chia thành hai tế bào. Mỗi tế bào tiếp theo tiếp tục phân chia, tạo ra hai tế bào con và quá trình này diễn ra liên tục trong vài ngày. Khoảng một tuần sau thụ tinh, phôi nang bắt đầu hình thành và chứa từ 10-20 tế bào gốc phôi.
Các tế bào gốc phôi này sau đó có khả năng nhân lên và chuyển hóa thành các tế bào cần thiết để hình thành các cơ quan và mô trong cơ thể người, như tế bào da, tế bào cơ, tế bào gan, hoặc tế bào não. Do khả năng linh hoạt này, chúng thường được biết đến với tên gọi "tế bào đa năng".
Tế bào gốc phôi được lấy từ phôi thụ tinh trong ống nghiệm.
Tế bào gốc trưởng thành, hay còn gọi là Adult Stem Cells (ASC), là một dạng tế bào được phát hiện trong động vật có vú, đặc biệt là ở con người. Chúng có thể được tìm thấy rải rác trên toàn bộ cơ thể. Đặc trưng của tế bào gốc trưởng thành là khả năng biệt hóa thành các loại tế bào khác. Nhiệm vụ chính của chúng là nhân lên và phân chia để tạo ra các tế bào mới, thay thế cho các tế bào tự nhiên chết đi hoặc bị tổn thương do bệnh tật hoặc chấn thương.
Tế bào gốc trưởng thành (adult stem cells) được phát hiện ở lượng nhỏ trong nhiều mô trưởng thành như tủy xương và mô chất béo. So với tế bào gốc phôi, chúng có khả năng giới hạn hơn trong việc tạo ra các loại tế bào khác nhau trong cơ thể. Trước đây, cho rằng chúng chỉ có thể tạo ra các tế bào tương tự.
Tuy nhiên, mới đây, các nghiên cứu đã chứng minh rằng tế bào gốc trưởng thành có khả năng tạo ra nhiều loại tế bào khác nhau, như tế bào cơ xương hoặc tim. Các thử nghiệm lâm sàng đầu tiên đã được tiến hành để kiểm tra tính hữu ích và an toàn ở người, đặc biệt là trong việc điều trị các bệnh thần kinh hoặc tim.
Nhiều loại tế bào gốc trưởng thành có khả năng tăng sinh tốt.
Tế bào gốc thai (embryonic stem cells) là loại tế bào gốc được lấy từ phôi thai, đặc biệt là từ giai đoạn blastocyst, một cấp độ sớm của phôi. Điều đặc biệt về tế bào gốc thai là chúng có khả năng biệt hóa thành tất cả các loại tế bào trong cơ thể người, bao gồm tế bào da, tế bào cơ, tế bào gan, tế bào thần kinh, và nhiều loại khác.
Tế bào gốc thai có khả năng tái tạo và chuyển hóa mạnh mẽ, làm cho chúng trở thành một nguồn tài nguyên quan trọng cho nghiên cứu và điều trị y học. Tuy nhiên, việc thu thập tế bào gốc thai thường gặp nhiều tranh cãi đạo đức và vấn đề pháp lý, do đòi hỏi việc sử dụng phôi thai và liên quan đến quyền sống.
Tế bào gốc có thể được lấy từ phôi thai.
Nhóm nghiên cứu và các chuyên gia y tế kỳ vọng rằng nghiên cứu về tế bào gốc có thể mang lại các lợi ích như:
Tăng sự hiểu biết về cơ chế bệnh lý: Bằng cách quan sát quá trình biến đổi tế bào gốc trưởng thành thành các tế bào trong xương, cơ tim, dây thần kinh và các cơ quan, nhóm nghiên cứu có thể đạt được sự hiểu biết chi tiết hơn về cách các bệnh và tình trạng phát triển diễn ra.
Tạo tế bào khỏe mạnh để thay thế tế bào bị bệnh (y học tái sinh): Tế bào gốc có thể chuyển hóa thành các loại tế bào như cơ tim, máu, hay thần kinh, từ đó tái tạo và sửa chữa mô bị tổn thương. Những người có thể hưởng lợi từ liệu pháp tế bào gốc bao gồm mọi người mắc chấn thương cột sống, bệnh tiểu đường loại 1, Parkinson, xơ cứng teo cơ, Alzheimer, tim, đột quỵ, bỏng, ung thư và viêm khớp. Tiềm năng của tế bào gốc làm mô mới và phục vụ cho cấy ghép và y học tái tạo.
Thử nghiệm độ an toàn và hiệu quả của loại thuốc mới: Trước khi tiến hành thử nghiệm trên người, các nhà nghiên cứu có thể sử dụng tế bào gốc để đánh giá độ an toàn và hiệu suất của loại thuốc. Ví dụ, tế bào thần kinh có thể được tạo ra để kiểm tra một loại thuốc mới dành cho bệnh thần kinh. Các thử nghiệm có thể cho thấy liệu loại thuốc mới này có tác động gì đối với tế bào và liệu chúng có bị tổn thương hay không.
Ứng dụng trong thẩm mỹ: Tế bào gốc mô mỡ thúc đẩy quá trình lành vết thương bằng cách tăng cường tiết collagen loại I, điều chỉnh tăng sự biểu hiện của collagen loại III và fibronectin, thúc đẩy quá trình di chuyển để hàn gắn vết thương và ức chế quá trình oxi hóa của nguyên bào sợi. Các thử nghiệm lâm sàng cũng chứng minh khả năng tăng độ đàn hồi, hình thành mao mạch mới và tái tạo biểu mô trong tổn thương mô. Ngoài ra, ADSC còn có chức năng ức chế tổng hợp hắc tố melanin nên được sử dụng để giảm nếp nhăn, làm trắng da.
Tế bào gốc được ứng dụng cho việc trẻ hóa làn da.
Tế bào gốc, một lĩnh vực nghiên cứu và ứng dụng hứa hẹn trong y học và thẩm mỹ, mang lại nhiều triển vọng đối với điều trị bệnh lý và cải thiện vẻ đẹp cơ thể. Tại Bệnh viện Đa Khoa Phương Đông không ngừng nghiên cứu và áp dụng tiến bộ trong lĩnh vực này, tận dụng tế bào gốc từ nguồn cuống rốn, tủy xương, mô mỡ, và các nguồn khác để đem lại giải pháp an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn và giàu kinh nghiệm tại bệnh viện đảm bảo chất lượng dịch vụ, hỗ trợ cùng với cơ sở vật chất và trang thiết bị hàng đầu. Cam kết cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế toàn diện và chất lượng nhất. Nếu bạn có bất cứ thắc mắc gì về tế bào gốc lấy từ đâu và lưu trữ tế bào gốc như thế nào? Hãy liên hệ ngay qua hotline 19001806 để nhận được sự tư vấn chi tiết từ các chuyên gia ngay hôm nay.
Tế bào gốc là những tế bào đặc biệt của con người, có khả năng phát triển thành nhiều loại tế bào khác nhau, bao gồm từ tế bào cơ...
