Trong quá trình mang thai, các biến chứng thai sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người phụ nữ và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho mẹ bầu và trẻ sơ sinh. Số liệu thống kê của ngành y ở các nước trên thế giới cho thấy, có hơn 500.000 phụ nữ tử vong hàng năm do các nguyên nhân liên quan tới thai nghén và sinh nở. Trong đó, tỷ lệ thai phụ dễ mắc hội chứng tiền sản giật là 5%, khoảng 17% phụ nữ sau sinh có thể tử vong do biến chứng sản khoa nêu trên.
Các chuyên gia y tế cảnh báo các triệu chứng của tiền sản giật không rõ ràng, có nhiều mẹ bầu không hề xuất hiện dấu hiệu nào cho đến khi tai biến xảy ra và dẫn tới những biến chứng nghiêm trọng cho cả thai phụ lẫn thai nhi. Do vậy, nếu chuẩn bị có kế hoạch mang thai hoặc đang trong thai kỳ, các chị em và mẹ bầu cần tìm hiểu về các dấu hiệu, biến chứng của tình trạng tiền sản giật để bảo vệ bản thân và thai nhi. Đồng thời cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín để được chăm sóc tiền, hậu sản đúng cách.
Tiền sản giật là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm
Tiền sản giật hay Preeclampsia là một biến chứng nguy hiểm xảy ra trong quá trình mang thai của người phụ nữ, đặc biệt thường xuyên gặp ở thai phụ bị huyết áp cao hay mắc các bệnh lý liên quan như bệnh basedow, bệnh tiểu đường, bệnh thận….
Biến chứng này đe dọa đến sức khỏe của thai phụ và thai nhi, dễ gây tổn thương đến các cơ quan khác trong cơ thể của mẹ bầu như thận, gan, chảy máu (co giật khi chuyển dạ hay máu chảy không cầm được) và làm suy thai, thai nhi chậm phát triển hay thậm chí chết trong tử cung.
Hội chứng tiền sản giật có thể xảy ra sớm sau tuần thứ 20 nhưng tình trạng này rất hiếm gặp. Đa phần xuất hiện nhiều nhất sau tuần thai thứ 34 (trong kỳ tam cá nguyệt cuối cùng). Ở một vài trường hợp, triệu chứng của tiền sản giật lại xuất hiện sau khi lâm bồn, thường là trong vòng 48 giờ sau sinh.
Tùy vào mức độ nặng nhẹ mà thai phụ có xuất hiện một số biểu hiện của tiền sản giật như thở gấp, co giật, huyết áp tăng đột ngột… Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tiền sản giật có thể gây nguy hiểm tới tính mạng cả thai phụ và thai nhi. Do đó, các mẹ bầu cần hết sức lưu ý và nhận thức rõ tầm nguy hiểm của biến chứng thai kỳ này.
Ở một số thai phụ, triệu chứng của tiền sản giật thường không rõ ràng, xuất hiện ít và tiến triển âm thầm. Dấu hiệu thường thấy đầu tiên là huyết áp tăng cao trong quá trình mang thai. Thông thường, từ những ngày đầu mang thai mẹ bầu sẽ được theo dõi huyết áp và trong suốt thai kỳ bác sĩ sẽ đều đặn kiểm tra huyết áp cho mẹ. Huyết áp của mẹ được đánh giá là bất thường nếu vượt quá 140/90 mmHg, đã đo 2 lần và cách nhau ít nhất 4 giờ.
Mẹ bầu bị tiền sản giật thường có cảm giác đau đầu dữ dội
Ngoài ra, nếu mẹ xuất hiện các triệu chứng dưới đây cần đi khám ngay để bác sĩ chẩn đoán sớm và can thiệp điều trị kịp thời:
Những dấu hiệu trên đây có thể là thay đổi chỉ số thông thường hoặc là biểu hiện của một số bệnh lý khác trong thai kỳ. Dù vậy, mẹ bầu phải luôn chú ý đi khám thai theo định kỳ để nắm rõ tình trạng huyết áp cũng như các chỉ số của thai nhi. Nếu nhận thấy có dấu hiệu bất thường như tầm nhìn suy giảm, đau nặng đầu nhiều, thở dốc hay bụng đau quặn thì cần đi tới bệnh viện ngay.
Theo các chuyên gia khoa Sản, nguyên nhân gây tiền sản giật ở thai phụ là do lưu lượng máu đến nhau thai bị giảm. Nhau thai là cơ quan nuôi dưỡng thai nhi phát triển trong suốt thai kỳ.
Ở những tháng đầu thai kỳ, các mạch máu sẽ phát triển để đưa lượng máu cần thiết đến nhau thai nhằm nuôi dưỡng bào thai lớn lên. Thế nhưng, đối với trường hợp thai phụ bị tiền sản giật, các mạch máu này lại phát triển bất bình thường hoặc không vận hành đúng chức năng. Kích thước của chúng thường hẹp hơn so với mạch máu bình thường, do đó lượng máu chảy qua không đáp ứng đủ với kích thước nội tiết tố khiến cho lượng máu truyền đến nhau thai cũng giảm dần.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng bất thường này là do:
Mẹ bầu bị béo phì, thừa cân trong thai kỳ có nguy cơ cao bị tiền sản giật
Mẹ bầu có nguy cơ cao mắc bệnh tiền sản giật nếu có một trong các yếu tố sau:
Xem thêm:
Một số biến chứng của tiền sản giật trong thai kỳ thường gặp là:
Tiền sản giật tác động đến các động mạch cung cấp máu đến nhau thai làm cho cơ quan này không nhận đủ lượng máu cần thiết. Khi đó, em bé trong bụng sẽ không được cung cấp đủ oxy, máu và chất dinh dưỡng. Đây là nguyên nhân khiến thai nhi chậm tăng trưởng, trở nên nhẹ cân và suy dinh dưỡng khi chào đời.
Tiền sản giật khiến thai nhi trở nên nhẹ cân và suy dinh dưỡng khi chào đời
Nếu mẹ bầu bị tiền sản giật ở mức độ nghiêm trọng, có thể bác sĩ sẽ chỉ định mẹ sinh sớm để tránh nguy hiểm cho cả mẹ và em bé trong bụng. Tuy nhiên, trẻ sinh non sẽ có một số vấn đề về sức khỏe như suy giảm hệ hô hấp, hệ miễn dịch, các cơ quan khác bị tổn thương. Do đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo mẹ bầu bị hội chứng tiền sản giật cần đi thăm khám thai thường xuyên để bác sĩ cân nhắc và xác định thời điểm nào là tốt nhất cho cuộc vượt cạn.
Một trong những biến chứng nguy hiểm khác của tiền sản giật trong thai kỳ đó là nguy cơ vỡ nhau thai. Theo các bác sĩ khoa Sản Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, vỡ nhau thai là tình trạng nhau thai tách ra khỏi thành trong của tử cung trước khi mẹ lâm bồn. Tình trạng này có thể gây chảy máu nặng, diễn biến đột ngột, nhanh chóng, đe dọa tính mạng của cả thai phụ và thai nhi nên cần theo dõi sát sao.
Rau bong non là một trong những biến chứng của tiền sản giật
HELLP là hội chứng nguy hiểm trong sản khoa với các biểu hiện: thiếu máu tan huyết, giảm tiểu cầu và tăng men gan. Bệnh thường được xem là một biến thể của tình trạng tiền sản giật mức độ nặng, xuất hiện ở 5 - 15% mẹ bầu, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của cả thai phụ và thai nhi.
Các triệu chứng của hội chứng HELLP bao gồm: đau đầu, buồn nôn, nôn, đau bụng trên bên phải. Ngoài việc đe dọa trực tiếp đến tính mạng của mẹ và thai nhi, bệnh còn gây tổn thương nghiêm trọng cho một số cơ quan khác như suy thận, vỡ gan, phù phổi cấp…
Nếu tình trạng tiền sản giật không được kiểm soát tốt thì mẹ bầu có nguy cơ gặp biến chứng sản giật (tiền sản giật cộng với co giật) rất cao. Sản giật được xem là một trong những tai biến sản khoa vô cùng nguy hiểm, gây tử vong hàng đầu cho thai phụ và thai nhi. Vì thế, ngay khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên của sản giật như đau bụng, động kinh, bất tỉnh cần đưa thai phụ nhập viện nhanh chóng để bác sĩ can thiệp cấp cứu bất kể đang ở tuần thứ bao nhiêu của thai kỳ.
Bệnh tim mạch là một trong những biến chứng mà tiền sản giật gây ra cho thai phụ khiến mẹ có nguy cơ cao mắc bệnh tim và mạch máu trong tương lai. Nếu thai phụ đã có tiền sử mắc bệnh tim mạch hoặc sinh non thì nguy cơ cho lần mang thai tiếp theo sẽ lớn hơn rất nhiều. Để giảm thiểu biến chứng rủi ro này của tiền sản giật, mẹ bầu cần cố gắng duy trì cân nặng ở mức lý tưởng, ăn nhiều rau xanh và trái cây, tập thể dục thường xuyên và không hút thuốc lá sau khi sinh em bé.
Hội chứng tiền sản giật khi mang thai còn để lại những tổn thương cho tim, gan, phổi, thận, mắt. Không chỉ vậy, bệnh còn dễ khiến thai phụ bị chấn thương não hoặc đột quỵ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, mức độ gây tổn thương cho các cơ quan khác còn phụ thuộc vào độ nghiệm trọng của bệnh.
Đo huyết áp là cách giúp chẩn đoán tiền sản giật khi mang thai
Theo các chuyên gia khoa Sản, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm sau nhằm xác định bạn có bị hội chứng tiền sản giật khi mang thai hay không:
Sau khi trải qua hàng loạt xét nghiệm, nếu bác sĩ kết luận mẹ bị tiền sản giật thì cả mẹ và em bé sẽ được theo dõi sát sao trong suốt thời gian còn lại của thai kỳ để hạn chế tối đa rủi ro có thể xảy ra.
Theo chuyên gia Sản khoa, cách điều trị tiền sản giật dứt điểm trong thời gian mang thai đó là để sản phụ “vượt cạn” càng sớm càng tốt. Dựa trên tuần thai, tình trạng phát triển của thai nhi cũng như mức độ nghiêm trọng của hội chứng tiền sản giật mà bác sĩ sẽ cân nhắc thời điểm tốt nhất để mẹ bầu nên sinh em bé:
Đối với trường hợp thai phụ bị tiền sản giật nhẹ, không có nguy cơ gây ra biến chứng nghiêm trọng, phác đồ điều trị tiền sản giật bác sĩ đưa ra sẽ là:
Siêu âm thường xuyên giúp bác sĩ kiểm soát tiền sản giật
Tuy nhiên, phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi thai phụ và mức độ của các triệu chứng mà bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên mẹ nên nhập viện để được theo dõi sát sao hơn. Tại viện, các bác sĩ sẽ đưa ra phương hướng điều trị cho mẹ như sau:
Đối với trường hợp thai phụ bị tiền sản giật, sản giật và hội chứng HELLP xảy ra trong thời điểm chuyển dạ hoặc sau khi sinh, biểu hiện sẽ xuất hiện trong vòng 48 giờ và muộn nhất là 6 tuần sau sinh.
Lúc này, sản phụ sẽ được kiểm tra huyết áp sau sinh và theo dõi chặt chẽ sau khi xuất viện. Nếu mẹ gặp bất kỳ triệu chứng như đau bụng dữ dội, đau đầu dữ dội hoặc thay đổi thị lực thì đây có thể là triệu chứng của hội chứng HELLP hoặc tiền sản giản, mẹ cần lập tức quay trở lại bệnh viện ngay.
Dù mẹ có thuộc đối tượng có nguy cơ bị hội chứng tiền sản giật hay không thì cũng nên tìm hiểu và nắm rõ cách phòng ngừa tiền sản giật. Để hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra trong thai kỳ, mẹ bầu cần thay đổi sang lối sống sinh hoạt lành mạnh trước khi mang thai, cụ thể:
Lưu ý: Thai phụ chỉ nên dùng thuốc, thực phẩm bổ sung hoặc vitamin theo tư vấn của bác sĩ.
Đồng hành cùng mẹ trong suốt chặng đường “9 tháng 10 ngày”, bệnh viện Đa khoa Phương Đông mang đến những dịch vụ chăm sóc sức khỏe ưu Việt nhất, giúp mẹ khỏe mạnh và an tâm để chào đón bé yêu. Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tự hào khi có đội ngũ chuyên gia Sản khoa có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm và đầy nhiệt huyết sẽ luôn bên cạnh theo dõi chặt chẽ sức khỏe của mẹ và bé.
Quy trình thăm khám, theo dõi thai kỳ khoa học, toàn diện sẽ phát hiện và xử lý ngay các dấu hiệu của tiền sản giật, giúp mẹ có một thai kỳ an toàn, khỏe mạnh. Bên cạnh đó, khoa Phụ sản của bệnh viện Đa khoa Phương Đông còn được trang bị hệ thống máy móc tiên tiến như: Máy siêu âm 4D GE HealthCare Voluson S6 nhập khẩu trực tiếp từ Mỹ với hiệu suất làm việc lớn cung cấp nhiều tính năng nâng cao, mang đến hình ảnh siêu âm màu rõ nét và sinh động như thật. Nhờ đó bác sĩ có thể quan sát và phát hiện sớm mọi bất thường của thai nhi để đưa ra phương hướng xử trí phù hợp.
Không chỉ vậy, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông còn đặc biệt quan tâm đến sức khỏe của sản phụ bằng cách chăm lo từ A-Z, từ miếng ăn cho đến giấc ngủ. Những bữa cơm với thực đơn phong phú và đầy đủ dinh dưỡng sẽ đáp ứng trọn vẹn mọi tiêu chí, giúp mẹ ăn ngon, ngủ tốt, nhanh chóng hồi phục sức khỏe sau sinh.
Có thể thấy tiền sản giật là một trong những biến chứng thai kỳ nguy hiểm nhưng không quá đáng sợ. Điều các mẹ bầu cần nắm rõ là biết cách chăm sóc bản thân trước và trong lúc mang thai và hợp tác với bác sĩ điều trị. Từ đó sẽ giúp mẹ có một thai kỳ an toàn, đẩy lùi những rủi ro sức khỏe cho chính mình và bé yêu trong bụng.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Nếu chiều dài dưới 25mm thì gọi là cổ tử cung ngắn. Khi đó, các bác sĩ sẽ phải thực hiện phòng tránh sinh non cho bà bầu.
