Tế bào gốc máu cuống rốn là các tế bào có khả năng làm tổ, biệt hoá và phân chia không giới hạn thành các tế bào tạo máu. Ưu điểm của tế bào gốc máu cuống rốn điển hình nhất là khả năng điều trị tốt các bệnh huyết học cho em bé và hỗ trợ điều trị bệnh di truyền hoặc ung thư thể rắn cho người thân.
Tế bào gốc cuống rốn là các tế bào gốc tạo máu (Hematopoietic Stem Cells - HSCs). Đặc trưng lớn nhất của HSC là khả năng biệt hoá đa dạng ra mọi thành phần tạo máu nên hỗ trợ rất lớn trong việc chữa trị các bệnh về máu. Ngoài ra, so với tế bào gốc tạo máu thông thường, ưu điểm của tế bào gốc máu cuống rốn đem lại các lợi ích đáng kể khiến các bậc cha mẹ gần đây quan tâm và quyết định lưu trữ các tế bào này nhiều hơn.
(Hình 1 - Tế bào gốc máu cuống rốn có khả năng biệt hoá thành bạch cầu, tiểu cầu, hồng cầu)
Dù các tế bào gốc tạo máu còn có thể được thu thập bằng cách kích thích từ máu ngoại vi hoặc chọc hút tủy xương. Tuy nhiên, so với tế bào gốc máu cuống rốn, tế bào gốc từ máu ngoại vi có độ tinh khiết thấp hơn. Tức khả năng nhiễm các virus, nhiễm khuẩn và gây nhiễm trùng cho bệnh nhân lớn hơn.
Trong khi đó, ưu điểm của tế bào gốc máu cuống rốn là các tế bào nguyên thuỷ. Các tế bào gốc này ít tiếp xúc với môi trường bên ngoài nên không bị cảm nhiễm và đảm bảo an toàn khi cấy ghép cho bệnh nhân.
Cũng vì xuất thân là các tế bào gốc nguyên thuỷ nên ưu điểm của tế bào gốc máu cuống rốn còn nằm ở sự linh hoạt. Thông thường, các tế bào tạo máu có nguồn gốc từ tủy xương hay máu ngoại vi cần thời gian thích nghi và tái sinh ra các tế bào máu khỏe mạnh. Nhưng khoảng thời gian thích nghi của tế bào gốc máu cuống rốn nhanh hơn đáng kể.
Nó dễ dàng làm tổ, biệt hoá và sinh sản thành các tế bào hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu khỏe mạnh để thay thế các tế bào cũ đang suy giảm chức năng. Đồng thời, khả năng thích nghi nhanh, ít tiếp xúc với môi trường bên ngoài cũng giúp nó tồn tại lâu hơn các tế bào gốc từ nguồn khác.
(Hình 2 - Tế bào gốc máu cuống rốn có khả năng tồn tại lâu hơn các tế bào gốc bình thường)
Ưu điểm của tế bào gốc máu cuống rốn này khiến hạn chế đáng kể nguy cơ thải ghép, lên chính bản thân người lưu trữ và cả người thân của họ. Khi em bé sử dụng nguồn tế bào gốc đã lưu trữ từ trước để điều trị bệnh sẽ không sinh ra các phản ứng miễn dịch, thải ghép các tế bào này. Em bé sẽ được điều trị bệnh mà không phải dùng các thuốc ức chế miễn dịch để duy trì tế bào ghép.
Nhìn chung, đây là phương pháp vừa an toàn cho bệnh nhân, vừa tiết kiệm chi phí điều trị cho gia đình. Đồng thời, đối với những người thân trong gia đình mắc các bệnh hiểm nghèo cần tế bào gốc để điều trị thì khả năng cấy ghép phù hợp giữa người thân bao giờ cũng cao hơn. Lúc này, tế bào gốc sẽ trở thành “nguồn thuốc” quý để điều trị tan máu bẩm sinh (thalassemia), u thần kinh đệm,... và hỗ trợ điều trị các khối u rắn khác.
Xem thêm:
Cùng với sự phát triển của công nghệ, y học ngày nay đã hỗ trợ lưu trữ tế bào gốc lên tới 27 năm. Đồng thời, các nhà khoa học cũng đồng ý với kết luận rằng tế bào gốc được lưu trữ đúng cách có thể tồn tại vĩnh cửu.
Đây là ý kiến hoàn toàn có cơ sở. Bởi trong điều kiện lưu trữ hiện nay, mọi hoạt động sinh học của tế bào gốc đã dừng lại. Công nghệ lưu trữ hiện tại đảm bảo tế bào gốc hoạt động với nguyên vẹn mọi chức năng sau khi rã đông. Vì thế, nó luôn sẵn sàng dự phòng cho mọi trường hợp có thể xảy ra.
(Hình 3 - Máu cuống rốn hiện tại có thể bảo toàn chức năng của tế bào lên đến hàng chục năm)
Bên cạnh tính sẵn có, ưu điểm của tế bào gốc máu cuống rốn còn là thế mạnh chữa trị các bệnh lý về máu và cơ quan tạo máu. Bộ Y Tế Việt Nam cũng đã cho phép sử dụng công nghệ tế bào gốc để điều trị thường quy các bệnh lý huyết học này.
Bằng phương pháp tái tạo tế bào mới đầy đủ chức năng, ghép tế bào gốc tạo máu cuống rốn chữa được các bệnh như sau:
Trên thực tế ngoài mục đích điều trị bệnh cho em bé, đây là ưu điểm của tế bào gốc máu cuống rốn khiến nhiều gia đình ra quyết định lưu trữ nhất. Không ít gia đình không may khi anh chị em của em bé sinh ra mắc các bệnh bẩm sinh do di truyền, đặc biệt là các bệnh lý huyết học biểu hiện sớm. Khi đó, ghép tế bào gốc đồng loài, tức lấy tế bào gốc của người thân cùng huyết thống ghép cho người bệnh sẽ được ưu tiên hàng đầu.
Lý do là tỷ lệ phù hợp cấy ghép cao, chỉ số HLA phù hợp hoàn toàn giữa anh chị em ruột đạt tới 25 - 30%. Nếu HLA không phù hợp hoàn toàn thì cũng có thể ghép nửa hoà hợp với chỉ số HLA phù hợp ở mức độ nhất định. Trong khi đó, nếu để tìm nguồn tế bào gốc chữa bệnh trong cộng đồng thì tỷ lệ tìm được HLA phù hợp sẽ thấp hơn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến cơ hội chữa bệnh của bệnh nhân.
(Hình 4 - Độ phù hợp HLA giữa những người thân cùng huyết thống khá cao)
Tế bào gốc máu cuống rốn được thu thập hết sức đơn giản, dễ dàng bằng kỹ thuật không xâm lấn trong thời gian rất nhanh. Đây cũng là ưu điểm của tế bào gốc máu cuống rốn được các bác sĩ và kỹ thuật viên công nhận.
Kỹ thuật viên của Ngân hàng mô lưu trữ sẽ tiến hành thu thập ngay sau khi bác sĩ cắt và kẹp dây rốn. Kỹ thuật viên sẽ vào phòng mổ, tiến hành lấy máu từ dây rốn và bánh nhau mang về trung tâm lưu trữ.
Tại Trung tâm lưu trữ Tế bào gốc và Ngân hàng mô, kỹ thuật viên sẽ xử lý loại bỏ tạp chất từ máu thu thập được để lấy phần tế bào gốc. Sau đó tiến hành lưu trữ trong kho lạnh với các điều kiện về nhiệt độ và môi trường nghiêm ngặt.
Các tế bào tạo máu được đựng trong hộp dẻo đặc biệt, đặt trong hộp bảo vệ và lưu trữ trong thùng nitơ lỏng. Các thùng nito này được đặt trong kho lạnh ở âm 196 độ C. Trong suốt thời gian lưu trữ, tế bào gốc không được lấy ra để đảm bảo hiệu quả lưu trữ. Nếu lấy ra chỉ khoảng 30 phút ở điều kiện thường, các tế bào gốc tạo máu này có thể bị nhiễm khuẩn và mất hết chức năng.
(Hình 5 - Các bước thu thập tế bào gốc máu cuống rốn tại BVĐK Phương Đông)
Ngày nay, ứng dụng của các tế bào gốc máu cuống rốn ngày càng rộng rãi trong các loại bệnh lý khác nhau. Không thể bỏ qua các bệnh lý về máu đây là biện pháp điều trị chính có hiệu quả điều trị tốt và khả năng phục hồi cao. Chính vì các ưu điểm của tế bào gốc máu cuống rốn trên, nhu cầu về lưu trữ tế bào gốc cho trẻ sơ sinh cao lên đáng kể. Việc lựa chọn Trung tâm lưu trữ không khỏi khiến các bậc cha mẹ đau đầu.
Trong số các trung tâm lưu trữ tế bào gốc trên địa bàn Hà Nội hiện nay, Ngân hàng máu cuống rốn Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đang là một địa chỉ nhận được nhiều sự quan tâm.
Đây là một trong số ít các ngân hàng thoát li hệ thống lưu trữ bán thủ công, các công đoạn lưu trữ tế bào gốc được thực hiện bởi hệ thống lưu trữ hoàn toàn tự động, khép kín và hiện đại. Điều này nâng cao chất lượng, là tiềm năng kéo dài thời gian lưu và giảm đáng kể rủi ro sai sót khi bảo quản tế bào gốc.
(Hình 6 - Những lý do lựa chọn lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn tại TT Tế bào gốc BVĐK Phương Đông)
Có thể nói, ưu điểm của tế bào gốc máu cuống rốn là hỗ trợ tối đa trong điều trị các bệnh lý về máu và các cơ quan tạo máu cho em bé và những người thân trong gia đình. Cha mẹ nên tìm hiểu về giải pháp lưu trữ máu cuống rốn từ sớm để dự phòng sức khỏe cho con.
Ngân hàng mô ở Bênh viện đa khoa Phương Đông
Để đặt lịch lưu trữ và tư vấn về lưu trữ tế bào gốc, bệnh nhân có thể liên hệ hotline 19001806 để được đội ngũ của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông hỗ trợ kịp thời!
Cách cầm máu cho người khó đông là ấn mạnh lên vết thương, nâng cao vùng bị thương và băng ép. Nếu máu không ngừng chảy thì bạn phải đến...
