Ngân hàng mô: Vai trò, các loại mẫu lưu trữ và lý do lưu trữ

Ngân hàng mô là gì?

Thế nào là Ngân hàng mô? 

Ngân hàng mô là cơ sở y tế do cơ quan, tổ chức, cá nhân thành lập với nhiệm vụ như sau:

• Tiếp nhận, bảo quản, lưu trữ và vận chuyển mô
• Cung ứng mô cho các cơ sở y tế hoặc cơ sở nghiên cứu, đào tạo y học 
• Hợp tác quốc tế trong việc đổi mô

Các Ngân hàng mô dù là công lập hay tư nhân đều không có tư cách pháp nhân và chỉ được hoạt động sau khi có giấy phép của Bộ Y Tế. (Theo Điều 35 Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác 2006)

(Hình 1 - Ngân hàng mô là nơi lưu trữ rất nhiều các mẫu mô khác nhau)

Ngân hàng mô lưu trữ các loại mô nào?

Các mô được lưu trữ có thể là một nhóm tế bào, một phần hoặc toàn bộ cơ quan của cơ thể thực hiện một chức năng nhất định. Các mô được thu thập và lưu trữ thường được áp dụng chữa bệnh bằng cách thay thế các mô bất thường. Trên thực tế, bất kỳ mô nào của con người cũng có thể được thu hoạch và lưu trữ để nghiên cứu lâm sàng. Tuy nhiên, các mô phổ biến thường được thu thập hơn bao gồm:

• Tế bào gốc từ máu cuống rốn, tuỷ xương, máu ngoại vi và mô dây rốn
• Mô giác mạc, mô da
• Mô xương, sụn, khớp
• Van tim, màng, gân
• Màng cứng từ xác người

Vì sao Ngân hàng mô có nhiều quy định nghiêm ngặt?

Để Ngân hàng Mô vận hành trơn tru cần một hệ thống vận hành phức tạp, cơ sở vật chất tốt và đội ngũ chuyên môn cao. Bởi dù chỉ là một sai sót nhỏ, lệch ra khỏi quy trình đã thiết lập sẵn cũng có thể dẫn đến suy giảm về số lượng cũng như chất lượng của mô. Điều này có thể ảnh hưởng đến cơ hội sống của người bệnh, tăng khả năng nhiễm trùng hay mắc virus cho bệnh nhân. 

Chính vì thế, Bộ Y Tế có những quy định rất nghiêm ngặt để đảm bảo lưu trữ an toàn cho người nhận và toàn thể cộng đồng. Để khắc phục tình trạng này, một số Trung tâm Tế bào gốc đã đầu tư hệ thống lưu trữ tự động để giảm thiểu sai sót và tối ưu thời gian cũng như chất lượng lưu trữ.

(Hình 2 - Chỉ một sai sót nhỏ có thể ảnh hưởng đến việc lưu trữ mô của Ngân hàng mô)

Lịch sử phát triển ngân hàng mô

Ngân hàng Mô đầu tiên trên thế giới được thành lập vào năm 1949 là Ngân hàng mô Hải quân Hoa Kỳ. Năm 1976, Hiệp Hội các Ngân hàng Mô Hoa Kỳ được thành lập bởi một nhóm bác sĩ và nhà khoa học. Do bối cảnh cuối TK XX, nhu cầu sử dụng mô người để lưu trữ, cấy ghép ngày càng tăng rất cần một tổ chức đặt ra các quy định y tế, tiêu chuẩn đạo đức để quản lý các Ngân hàng mô. 

Theo dòng thời gian, các Ngân hàng mô cũng được thành lập nhiều hơn, bao gồm cả ngân hàng mô công lập và tư nhân. 

Vai trò của ngân hàng mô

Chức năng của ngân hàng mô

Các Ngân hàng mô được Bộ Y Tế cấp phép hoạt động, trong đó có Ngân hàng Mô Bệnh viện Đa khoa Phương Đông giữ vai trò:

• Tiếp nhận, thu thập, xử lý
• Lưu trữ, nghiên cứu, sử dụng mô vào mục đích nghiên cứu
• Đào tạo y học, hợp tác với các cơ quan, tổ chức phục vụ công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học
• Hợp tác cùng các tổ chức, cơ quan, cá nhân để trao đổi mô. Đây là một phần của mục đích thăm khám, chữa trị, đào tạo và nghiên cứu y học. 

Nhiệm vụ của ngân hàng mô

Nhiệm vụ của Ngân hàng Mô Bệnh viện Phương Đông được diễn ra như sau:

Trước khi lưu trữ, bảo quản đông lạnh mô

• Xử lý phân tách mô, đóng gói, xử lý, bảo quản và vận chuyển mô 

• Đóng gói, dán nhãn, tiến hành mã hoá để bảo mật thông tin cho khách hàng

(Hình 3 - Kỹ thuật viên xử lý máu cuống rốn để phân lập tế bào gốc trước khi lưu trữ)

Trong quá trình lưu trữ mô và tế bào

• Thực hiện bảo quản mô theo đúng quy trình, đảm bảo phân phối mô đúng quy định
• Lập, lưu trữ toàn bộ hồ sơ các khâu tiếp nhận, xử lý, đóng gói và lưu trữ cho đến thời điểm vận chuyển, phân phối
• Kiểm tra, đối chiếu và hoàn thiện thủ tục, hồ sơ tiếp nhận mô từ nơi khác
• Báo cáo về tình trạng mô lưu trữ theo định kỳ cho khách hàng
• Xây dựng, cập nhật quy trình chuyên môn kỹ thuật về tiếp nhận, xử lý, bảo quản và phân phối mô

Xem thêm:

• Lưu trữ mô dây rốn: Lợi ích - Quy trình - Cách thực hiện

(Hình 4 - Tế bào gốc sau thu thập được đặt vào các hộp bảo vệ trong suốt thời gian lưu trữ)

Các loại mẫu đang triển khai lưu trữ

Hiện nay Trung tâm Tế bào gốc và Ngân hàng Mô Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đang tập trung vào thu thập và triển khai lưu trữ:

• Tế bào gốc tạo máu phân lập từ máu cuống rốn
• Tế bào gốc trung mô thu thập từ mô dây rốn

Trung tâm mới đi vào hoạt động từ tháng 2.2024 nhưng đã là địa điểm lưu trữ nhận được nhiều sự quan tâm. Bởi Trung tâm Tế bào gốc quy tụ đội ngũ dày chuyên gia, bác sĩ, kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, dẫn dắt bởi bác sĩ GS.TS.BS Nguyễn Trung Chính - GĐ BVĐK Phương Đông - Tổng Thư ký hội Y học tái tạo và trị liệu Việt Nam.

Ngoài ra, trung tâm thực hiện lưu trữ hoàn toàn bằng hệ thống tự động RSX giúp đảm bảo chính xác nhiệt độ, điều kiện chặt chẽ trong lưu trữ. Từ đó, quy trình không ngừng được cải tiến trong cả lưu trữ, bảo quản tế bào gốc theo đúng tiêu chuẩn quốc tế. 

Tại sao cần lưu trữ tế bào gốc tại ngân hàng mô?

Việc lưu trữ tế bào gốc tại Ngân hàng Mô có ý nghĩa rất quan trọng với cả người lưu trữ và gia đình. Không chỉ dừng lại trong hiện tại mà còn có ý nghĩa trong tương lai.

• Điều trị hơn 80 bệnh lý, bao gồm nhiều bệnh lý lành và ác tính huyết học, bệnh lý cơ xương khớp, bệnh tự miễn,....
• Luôn sẵn có, thời gian lưu trữ lâu dài, có thể lấy ra sử dụng bất cứ lúc nào. Đây là nguồn dự phòng sức khỏe trong tương lai cho em bé.
• Độ phù hợp trong cấy ghép cao, giúp giảm đáng kể biến chứng do hệ miễn dịch gây ra hay ghép thất bại. Những người thân trong gia đình có độ phù hợp cao có thể tận dụng để chữa bệnh.
• Tiềm năng lớn trong y học tái tạo mô, các cơ quan và bộ phận của cơ thể

(Hình 5 - Ứng dụng tế bào gốc của điều trị các bệnh lý hiện nay)

Giới thiệu ngân hàng mô tại Bệnh viện đa khoa Phương Đông

Ngân hàng mô Phương Đông trực thuộc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông. 

• Địa chỉ: số 9 Phố Viên, P. Cổ Nhuế, Q. Bắc Từ Liêm, Hà Nội. 
• SĐT liên hệ: 19001806.

An toàn, bảo mật, đảm bảo quyền riêng tư cho khách hàng

Trung tâm Tế bào gốc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cam kết bảo mật tuyệt đối thông tin lưu trữ và tình trạng tế bào gốc của khách hàng.

Báo cáo sát sao trong thời gian lưu trữ

Hiện nay, việc lưu trữ Tế bào gốc cho trẻ sơ sinh tại Ngân hàng Mô Phương Đông có thể lên đến 25 năm. Tế bào gốc được lưu trữ trong kho đông lạnh, đặt trong các khay kim loại với thông tin được mã hoá đặt vào các thùng nitơ lỏng. Nhiệt độ luôn duy trì ở mức âm 196 độ C để đảm bảo tạm ngưng các hoạt động sinh học, lưu trữ nguyên vẹn tế bào gốc.

Thấu hiểu tâm lý của khách hàng khi đầu tư lưu trữ không biết về tình trạng mô mình đang bảo tồn, chúng tôi cung cấp báo cáo ở đầu cuối và định kỳ hàng năm lưu trữ. Báo cáo sẽ thông báo chi tiết về tình trạng và chất lượng của tế bào gốc. Từ đó, khách hàng có thể an tâm vì “nguồn thuốc” cho tương lai vẫn được lưu trữ an toàn.

Ngoài ra, cùng với sự nỗ lực cải tiến, nghiên cứu không ngừng của đội ngũ nhân viên y tế, Trung tâm luôn cố gắng để kéo dài thời gian và nâng cao hiệu quả lưu trữ.

(Hình 6 - Tình trạng các tế bào gốc được đánh giá và báo cáo định kỳ trong thời gian lưu trữ)

Quy trình xử lý nghiêm ngặt, lưu trữ tự động và khép kín

Trung tâm tế bào gốc và Ngân hàng Mô của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông hoạt động lưu trữ bằng hệ thống RSX tự động. Hệ thống các phòng thí nghiệm, lưu trữ sạch sẽ, đạt tiêu chuẩn của Bộ Y Tế, đảm bảo vô trùng, khép kín, giảm tối đa nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn từ bên ngoài. ‘

Điểm sáng của Ngân hàng mô Phương Đông là hệ thống lưu trữ tự động, giảm đáng kể nguy cơ từ lưu trữ thủ công và bán thủ công. Đây cũng là điểm hết sức cạnh tranh của Ngân hàng, bởi không phải đơn vị nào cũng thực hiện lưu trữ tự động. Khách hàng sử dụng dịch vụ nhưng vẫn phải chịu nguy cơ rủi ro sai sót, lây nhiễm ảnh hưởng đến quyền lợi khi sử dụng tế bào gốc trong tương lai.

Không ngừng nghiên cứu, thử nghiệm tế bào gốc

Để phát huy tối đa sức mạnh của tế bào gốc, Trung tâm Tế bào gốc Phương Đông luôn không ngừng nghiên cứu, thử nghiệm những đặc trưng của tế bào vào điều trị. Hiện nay trung tâm đã ứng dụng tế bào gốc vào điều trị thoái hóa khớp và đẩy mạnh nghiên cứu tế bào gốc trung mô trong thẩm mỹ làm đẹp. 

Các chuyên đề khác như ứng dụng điều trị tế bào gốc vào các bệnh huyết học, bệnh tự miễn cũng được phân bổ nguồn lực chu đáo.

(Hình 7 - Công tác nghiên cứu được thử nghiệm và nghiên cứu không ngừng tại Trung tâm Tế bào gốc - BVĐK Phương Đông)

Tóm lại, ngân hàng mô chịu trách nhiệm lưu trữ và vận chuyển tế bào gốc cho người lưu trữ khi cần sử dụng. Đây là tổ chức có vai trò hết sức quan trọng trong bảo tồn, nghiên cứu, đào tạo về tế bào gốc để mở rộng tiềm năng vô tận của tế bào gốc trong y học!

Để đặt lịch lưu trữ và tư vấn chuyên sâu, bệnh nhân có thể liên hệ hotline 19001806 để được đội ngũ của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông hỗ trợ kịp thời!