Nứt kẽ hậu môn là bệnh thường gặp, đồng thời cũng là điểm “khó nói” của nhiều người. Bất thường này khiến người bệnh cảm thấy đau đớn, rát, khó chịu và có xu hướng sợ đi đại tiện. Khi đó, tình trạng táo bón của người bệnh tiến triển nặng hơn, kéo theo tình trạng vết nứt càng ngày càng nặng và lâu lành hơn.
Nứt kẽ hậu môn là hiện tượng các có vết nứt, vết rách trên niêm mạc hậu môn, làm lộ cơ xung quanh. Theo thời gian, mỗi lần đi đại tiện, cùng với sự co thắt của cơ hậu môn, các mép vết nứt này sẽ bị kéo ra rộng hơn, làm lộ lớp cơ xung quanh, gây đau đớn, rát và chảy máu cho người bệnh. Tình trạng có thể trầm trọng hơn nếu bệnh nhân có triệu chứng táo bón, hay đi đại tiện kèm phân cứng, không có thói quen ăn rau, lười uống nước, thích ăn chua cay,...
Tuỳ thuộc vào mức độ đau, thời gian kéo dài, bệnh được chia thành hai nhóm cụ thể như sau:
Hình ảnh nứt kẽ hậu môn, rách ở niêm mạc
Đây là bất thường bệnh lý mức độ nhẹ, thường được chỉ định dùng thuốc uống và thuốc bôi ngoài da. Hầu hết các vết nứt sẽ lành sau vài tuần. Tuy nhiên, không loại trừ một số ca bệnh nứt kẽ từ cấp tính diễn biến thành mãn tính. Bác sĩ phải cân nhắc can thiệp ngoại khoa để điều trị nứt kẽ hậu môn dứt điểm.
Trên thực tế lâm sàng, các bác sĩ cho biết, mặc dù nứt kẽ ở hậu môn có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào. Đặc biệt là những người có vết thương ở hậu môn do:
Những người bị táo bón lâu ngày thường có phân cứng, khô, phân tích tụ nhiều ngày không đi được. Một khi đi đại tiện, họ thường phải rặn rất mạnh. Điều này khiến áp lực lên cơ thắt hậu môn lớn, khi phân được đẩy ra ngoài dễ hình thành các vết nứt, sưng đỏ và viêm nhiễm.
Tiêu chảy khiến người bệnh phải đi ngoài nhiều lần. Khi đó lớp niêm mạc dễ bị kích ứng, tổn thương, kết hợp với mất cân bằng vi khuẩn khi tiêu chảy dễ gây ra các vết nứt kẽ.
Một số cặp đồng tính nam và cặp tình nhân nam nữ có sở thích quan hệ tình dục qua đường hậu môn. Lý do là vì hậu môn là bộ phận tập trung nhiều dây thần kinh xúc cảm và cả tĩnh mạch nên dễ kích thích và mang lại cảm giác hưng phấn hơn.
Tìm kiếm cảm giác lạ qua cách quan hệ kiểu mới có thể khiến bộ phận này bị tổn thương
Tuy nhiên trong khi quan hệ tình dục, các động tác đưa đẩy dễ tạo ra ma sát quá mức và áp lực khiến lớp niêm mạc bị rách. Ngoài ra, vì đây không phải cơ quan có chức năng quan hệ tình dục nên không thể tiết ra chất bôi trơn. Việc bôi không đủ chất bôi trơn, không mát xa để cơ quan này thả lỏng hay sử dụng đồ chơi tình dục không phù hợp cũng khiến bạn bị đau rát, khó chịu và dễ gây rách, viêm loét hậu môn.
Trên thực tế lâm sàng những năm gần đây, hiện tượng này xảy ra không hề ít. Ngoài hiện tượng các cặp đồng tính nam đã đề cập đến ở trên thì có một số đối tượng sau khi sử dụng chất kích thích hoặc đơn giản là muốn tìm kiếm khoái cảm khác lạ nên đã nhét các dị vật như dưa chuột, cốc, chai nhựa,... vào hậu môn. Thậm chí, gần đây các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Việt Đức vừa giải phẫu thành công cho 1 bệnh nhân nhét 1 con lươn sống vào trực tràng.
Bất kỳ vật lạ nào được đưa vào hậu môn đều mang theo vi khuẩn vào hậu môn và khiến bộ phận này tổn thương, gây trầy xước, rách niêm mạc, kích ứng. Khi đó, vết nứt dễ hình thành, bị nhiễm trùng và có xu hướng nứt rộng ra.
Bạn nên cân nhắc thật kỹ trước khi đưa bất cứ thứ gì vào hậu môn
Ngoài ra, các nhân tố không khiến cơ quan này tổn thương dũng có thể khiến người bệnh bị nứt kẽ như sau:
Cơ thắt hậu môn co quá mức sẽ khiến bệnh vướng vào vòng tuần hoàn luẩn quẩn, đặc biệt là người táo bón. Với phân cứng, khó đi, người bệnh phải rặn mạnh để đẩy phân ra ngoài. Lực rặn mạnh sẽ ma sát với lớp niêm mạc và hình thành vết nứt.
Đồng thời, khi vết nứt gây đau, người bệnh càng sợ đi đại tiện, tình trạng táo bón nặng nề hơn. Điều này vô hình chung dẫn đến khi bạn phải đi đại tiện, các cơ hậu môn sẽ co cứng hơn nữa, tạo thành một vòng tuần hoàn không hồi kết.
Một số người bị bệnh đã trải qua phẫu thuật ở bộ phận như cắt trĩ, thắt trĩ sẽ hình thành vết sẹo. Tuy nhiên, sẹo thường kém đàn hồi hơn so với da bình thường khiến vùng hậu môn co giãn kém. Một khi rặn, áp lực của vùng sẹo lớn, niêm mạc bị rách và vết nứt lại hình thành.
Một số người có thể có sẹo sau khi phẫu thuật ở hậu môn trực tràng
Một số bệnh lý như bệnh Crohn, bệnh viêm loét đại tràng, ung thư hậu môn, bệnh bạch cầu, bệnh lây qua đường tình dục (HIV, lậu, giang mai),... cũng có thể hình thành các vết nứt ở nhiều nơi trên ống hậu môn.
Gói xét nghiệm tổng quát nâng cao
Gói xét nghiệm tổng quát nâng cao được đội ngũ chuyên gia xây dựng với 22 xét nghiệm khác nhau, cung cấp các chỉ số...
Gói xét nghiệm tổng quát tiêu chuẩn
Gói xét nghiệm tổng quát tiêu chuẩn được xây dựng và đầy đủ danh mục cần thiết giúp khách hàng nắm rõ tình trạng sức...
Gói xét nghiệm tổng quát đặc biệt
Gói xét nghiệm tổng quát đặc biệt được bổ sung thêm các danh mục chuyên sâu so với gói tiêu chuẩn, giúp bạn có cái...
90% các trường hợp gây nứt kẽ ở hậu môn không liên quan đến bệnh lý mà là hệ quả của các thói quen xấu hàng ngày như:
Chế độ ăn uống không lành mạnh, sử dụng nhiều thực phẩm cay nóng rất dễ gây táo bón, làm nứt kẽ hậu môn
Bạn có thể tự nhận biết tình trạng nứt kẽ hậu môn qua một số triệu chứng điển hình dưới đây:
Vị trí của nứt hậu môn thường xuất hiện ở điểm yếu của hậu môn là tam giác Minor
Bệnh nhân có thể được các bác sĩ hỏi các triệu chứng lâm sàng, thói quen đi ngoài và thực hiện khám lâm sàng. Các bác sĩ sẽ quan sát bằng mắt thường vùng bên ngoài hậu môn. Đồng thời, bác sĩ có thể dùng thuốc giảm đau để đưa ngón tay vào hậu môn của người bệnh thăm khám xem có hiện tượng xuất huyết tiêu hoá hay không.
Để xác định chính xác bệnh nứt kẽ hậu môn thì ngoài thăm khám lâm sàng, bác sĩ cần làm các xét nghiệm nhanh kiểm tra tình hình vết rách. Cụ thể:
Bệnh nhân nội soi tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông
Đây là bệnh nguy hiểm, đặc biệt là bệnh nứt kẽ mãn tính có thể dẫn đến các biến chứng nứt kẽ hậu môn nghiêm trọng như sau:
Các bác sĩ có thể sử dụng thuốc làm mềm phân, thuốc làm lành vết nứt và thuốc làm giảm trương lực cơ thắt. Các loại thuốc thường được chỉ định như sau:
Các loại thuốc bôi rất phổ biến cho điều trị bệnh này
Đồng thời, bạn có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ chữa nứt kẽ hậu môn tại nhà như ngâm hậu môn. Để giảm triệu chứng đau rát hậu môn cũng như thư giãn cơ thể, bạn hãy ngồi trong nước ấm 10-20 phút 3 - 4 lần/ ngày, nhất là sau khi đi đại tiện.
Chú ý, tuyệt đối không sử dụng xà phòng vì đây là chất có thể gây kích ứng vùng hậu môn. Và đặc biệt không áp dụng các cách trị nứt hậu môn theo dân gian không có căn cứ y tế để điều trị tại nhà.
Phẫu thuật điều trị nứt kẽ sẽ thường áp dụng cho những trường hợp bệnh nặng, không thể khắc phục bằng các liệu pháp thông thường. Tuy nhiên, tỷ lệ người bệnh phải can thiệp ngoại khoa chỉ chiếm khoảng 20%.
Các bác sĩ sẽ đề nghị cắt một phần cơ vòng nhỏ của bệnh nhân để giảm nhẹ áp lực lên cơ co thắt hậu môn. Đối với các trường hợp nứt kẽ hậu môn nặng, phương pháp này có hiệu quả cao nhất.
Để hạn chế nguy cơ táo bón, bạn cần tích cực bổ sung các chất xơ vào chế độ ăn uống hàng ngày. Một số thực phẩm bạn nên tích cực tiêu thụ bao gồm:
Uống đủ nước mỗi ngày cũng là cách để ngăn ngừa táo bón, hạn chế tối đa việc hình thành các vết nứt hậu môn. Trung bình một người trưởng thành cần uống khoảng 3 - 4 lít nước/ ngày, một nửa trong số đó là hấp thụ từ thức ăn, hoa quả. Tức bạn phải đảm bảo bệnh nhân uống đủ 1,5 - 2 lít nước/ ngày. Lưu ý các loại nước nên uống bao gồm nước lọc, nước ép trái cây, hạn chế các đồ uống chứa chất kích thích như trà, cafe, rượu bia,...
Đối tượng bị bệnh nứt kẽ hậu môn thường xảy ra ở người tuổi trung niên. Đa số các trường hợp bệnh sẽ khỏi trong vòng vài tuần nếu cải thiện tình trạng táo bón, nhưng một số ít nứt hậu môn sẽ thành mạn tính và cần phải điều trị bằng phẫu thuật.
Bạn nên dành ít nhất 30 phút/ ngày và duy trì khoảng 5 buổi/ ngày để tập thể dục. Điều này giúp cải thiện cơ sàn chậu, trong đó có cả cơ hậu môn, hạn chế hội chứng táo bón, tiêu chảy và nguy cơ hình thành vết nứt kẽ hậu môn.
Bạn nên tập thói quen đi đại tiện đúng giờ, khoa học
Nếu như đối tượng bị nứt kẽ hậu môn ở trẻ nhỏ thì bạn phải chú ý vệ sinh cho bé sạch sẽ, thay tã cho bé thường xuyên.
Trong trường hợp bạn bí táo bón lâu ngày hoặc đã áp dụng các biện pháp trên mà vẫn gặp khó khăn khi đi ngoài thì có thể phải uống thuốc nhuận tràng theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc nhuận tràng giúp:
Một số người nhầm lẫn hai bệnh lý này bởi chúng có triệu chứng đi ngoài ra máu giống nhau. Tuy nhiên, trĩ là tình trạng các tĩnh mạch hoặc ngoài ống hậu môn sưng lên, do táo bón gây ra. Trong khi đó, nứt kẽ là tình trạng các vết rách ở vùng da xung quanh vị trí này gây đau đớn khi đi đại tiện, có thể kèm theo máu.
Nứt kẽ hậu môn gây chảy máu khi đi đại tiện nên dễ dẫn đến thiếu máu và nhiễm trùng
Có. Theo các bác sĩ chuyên khoa Tiêu hoá của Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức tình trạng này rất dễ tái phát. Sau khi điều trị khỏi, bệnh thường tái phát sau khi đại tiện ra phân cứng hoặc do những nguyên nhân gây nứt kẽ hậu môn khác.
Để tránh các vết nứt này tái phát thì bạn nên duy trì chế độ ăn và sinh hoạt điều độ. Trong trường hợp, bệnh vẫn tái phát thì bạn nên đi khám Trực tràng hậu môn để được điều trị dứt điểm.
Nứt kẽ hậu môn rất dễ tái phát và diễn biến thành biểu hiện mãn tính
Không. Chú ý, triệu chứng đại tiện đau và chảy máu không chỉ là triệu chứng bệnh nứt kẽ hậu môn mà còn là dấu hiệu của 1 số bệnh khác ở đường tiêu hoá và cả ung thư đại trực tràng. Khi có những biểu hiện này, bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa hậu môn trực tràng ngay lập tức để được khám, chẩn đoán và điều trị hiệu quả.
Nếu vết nứt ở mức độ nhẹ thì có thể tự khỏi sau vài tuần, với tiền đề người bệnh hết táo bón, tiêu chảy, Tuy nhiên, nếu vết nứt ở mức độ nặng thì tình trạng sẽ tồi tệ hơn nếu không được điều trị kịp thời. Vết nứt kẽ ở hậu môn có thể chuyển từ giai đoạn cấp tính sang mãn tính với tình trạng khó chữa trị hơn
Ngay khi phát hiện bản thân bị nứt kẽ, người bệnh nên thực hiện theo các lưu ý khi chăm sóc, vệ sinh hậu môn như sau:
Trung tâm Nội soi Tiêu hóa Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là địa chỉ thăm khám, điều trị và khám chữa bệnh các bệnh về hậu môn, tiêu hoá đáng tin cậy. Trung tâm nằm trong Hệ sinh thái kết hợp Khoa Nội Tiêu hoá - Khoa Ngoại - Nội soi quy tụ các bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm cùng với hệ thống máy nội soi Olympus CV 190 nhập khẩu trực tiếp từ Nhật Bản.
Bệnh nhân nội soi dạ dày tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông
Nhờ có hệ thống kính lọc đầu dây soi và ánh sáng đơn sắc, các chuyên gia có thể quan sát hệ vi mạch máu nông ngay trong lớp niêm mạc. Điều này hỗ trợ rất nhiều trong quá trình phát hiện những tổn thương ở vị trí khó tìm nhất.
Quy trình nội soi tại Trung tâm Nội soi Tiêu hoá Phương Đông nhanh gọn, gây mê nhẹ nhàng, êm ái. Chỉ trong vòng 15 phút ở trạng thái ngủ, người bệnh đã được các bác sĩ tiến hành nội soi xong. Sau đó, bạn sẽ dần tỉnh lại và nằm nghỉ cho tới khi tỉnh hoàn toàn. Bác sĩ sẽ đọc kết quả khi người bệnh tỉnh lại và nhà hàng sẽ cung cấp cho bệnh nhân 1 suất ăn nhẹ miễn phí sau khi hoàn tất quá trình thăm khám.
Có thể nói, nứt kẽ hậu môn không phải bệnh nguy hiểm nhưng gây ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Bởi vậy, khi nhận thấy bản thân có những dấu hiệu liên quan đến bệnh lý này, bạn nên gặp bác sĩ ngay để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh và có phương hướng điều trị phù hợp.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Tham vấn chuyên môn: Đội ngũ Bác sĩ Chuyên khoa Phẫu thuật tiết niệu
Tham vấn chuyên môn: Đội ngũ Bác sĩ Chuyên khoa Phẫu thuật tiết niệu
Viêm bàng quang ở nữ là tình trạng vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào bàng quang qua niệu đạo ngắn, gây viêm nhiễm và các triệu chứng như khó...
