Tế bào gốc trung mô từ dây rốn: Phương pháp thu thập và ứng dụng trong y học

Bích Ngọc

15-03-2024

goole news
16

Dây rốn của trẻ sơ sinh là nguồn có chứa nhiều tế bào gốc, đặc biệt là tế bào gốc trung mô. Tế bào gốc trung mô từ dây rốn có tiềm năng trong ứng dụng y học tái tạo giúp điều trị nhiều bệnh lý khác nhau như tiểu đường, xương khớp, tim mạch,... Hãy cùng Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tìm hiểu kỹ về tế bào gốc trung mô từ dây rốn qua bài viết dưới đây.

1. Tế bào gốc trung mô từ dây rốn là gì? 

Tế bào gốc trung mô là những tế bào mô liên kết từ trung bì, có khả năng phát triển và nhân đôi nhanh chóng. Nhờ đó mà hình thành nên các tế bào chuyên biệt ở tuổi trưởng thành. Một số tế bào chức năng được tạo thành từ tế bào gốc trung mô như: Xương, mỡ, thần kinh, gan, thận,...

Tế bào gốc trung mô có thể thu thập từ nhiều nguồn khác nhau như: Tủy xương, mô mỡ và dây rốn. Đặc biệt, tế bào gốc trung mô dây rốn được đánh giá là nguồn thu đảm bảo an toàn, chất lượng hơn các nguồn khác. 

Tế bào gốc trung mô từ dây rốn là loại tế bào gốc được thu thập từ mô dây rốn (máu cuống rốn, màng dây rốn hay mạch máu dây rốn) của trẻ sơ sinh ngay khi bé vừa chào đời. Các tế bào gốc này có khả năng tái tạo và phát triển thành tế bào chuyên biệt. Nhờ đó mà có thể bổ sung, thay thế những tế bào bị tổn thương trong cơ thể. Những tế bào này có thể biệt hóa thành các mô liên kết, dây thần kinh, cơ, gân, xương hỗ trợ tái tạo.

Tế bào gốc trung mô từ dây rốn được thu thập ngay khi bé vừa chào đờiTế bào gốc trung mô từ dây rốn được thu thập ngay khi bé vừa chào đời

Trước đây, dây rốn vốn được coi là rác thải y tế vì thường được bỏ đi sau khi em bé chào đời. Tuy nhiên, nhờ công nghệ hiện đại ngày nay, tế bào gốc có thể phân lập tế bào gốc từ dây rốn. Cuối cùng trở thành nguồn tế bào gốc an toàn, chất lượng, giúp điều trị một số bệnh lý như: xương khớp, tái tạo lại mô tim, sửa chữa các chấn thương thần kinh hoặc tủy sống, chữa lành các mô liên kết bị tổn thương, đảo ngược tác động chứng tự kỷ Alzheimer và Parkinson, tái tạo các cơ quan mới,...

So với nguồn thu từ các mô trưởng thành, tế bào gốc trung mô dây rốn có khả năng tăng sinh, biệt hoá mạnh mẽ. Lưu trữ tế bào gốc mô dây rốn được coi là “bảo hiểm sinh học” cho bé và gia đình.

Xem thêm:

2. Ưu điểm của tế bào gốc trung mô từ dây rốn

Tế bào gốc trung mô từ dây rốn có những ưu điểm vượt trội như: 

Khả năng biệt hoá thành các loại tế bào khác nhau

Tế bào gốc trung mô dây rốn có khả năng biệt hoá thành nhiều loại tế bào khác nhau, như: Hệ thần kinh, xương, sụn, các mô hệ tuần hoàn, da,... 

Khả năng điều hoà miễn dịch cao

Tế bào gốc trung mô dây rốn có khả năng điều hoà miễn dịch tốt. Nhờ vậy nên chúng được ứng dụng nhiều trong ghép đồng loài (ghép cho người thân trong gia đình và ghép cho người không cùng huyết thống) và chống thải ghép.

Ngoài đặc tính điều hoà miễn dịch, tế bào này còn dựa vào khả năng ức chế hoạt động của tế bào lympho T, NK , đại thực bào và tăng cường hoạt động của tế bào T điều hoà. Vì vậy, tế bào gốc trung mô dây rốn có thể điều trị các bệnh tự miễn như: Lupus ban đỏ, tiểu đường tuýp 1, đa xơ cứng rải rác.

Tế bào gốc mô dây rốn tác động lên hệ thống miễn dịchTế bào gốc mô dây rốn tác động lên hệ thống miễn dịch

Khả năng tăng sinh mạnh mẽ

Với công nghệ tiên tiến, tế bào gốc trung mô dây rốn có thể tăng sinh mạnh mẽ, có thể lên đến hàng triệu đến tỷ tế bào. Vì vậy, sử dụng tế bào gốc trung mô không giới hạn số lượng tế bào. Ngoài ra, lưu trữ tế bào thành các đơn vị nhỏ sẽ dễ dàng lấy ra và sử dụng nhiều lần trong suốt cuộc đời. 

3. Phương pháp thu thập tế bào gốc trung mô từ dây rốn

Quy trình thu thập tế bào gốc mô dây rốn khá đơn giản, không xâm lấn nên không gây đau cho bé. Dây rốn sẽ được cắt sau khi kẹp rốn và được thu thập vào lọ đựng mẫu. Mẫu khi được chuyển về phòng sẽ được tách và nuôi cấy. Sau đó, các tế bào đạt chất lượng sẽ được lưu trữ tại ngân hàng mô. Các bước thu thập tế bào gốc mô dây rốn như sau: 

  • Bước 1: Chuẩn bị dung dung để bảo quản trong quá trình vận chuyển dây rốn. 
  • Bước 2: Dùng kẹp để kẹp vào vị trí dây rốn gần cuống rốn. 
  • Bước 3: Bác sĩ sẽ cắt một đoạn dây rốn khoảng 20cm. 
  • Bước 4: Sử dụng cồn, Povidone – Iodine để sát trùng dây rốn. 
  • Bước 5: Cho dây rốn đã thu thập vào lọ đựng mẫu vật phẩm có chứng dung dịch bảo quản. 
  • Bước 6: Dán thông tin cá nhân lên hộp chứa mẫu vật phẩm. Nếu thu thập từ dây rốn của hai bé song sinh cần phân biệt rõ ràng hai mẫu dây rốn thu được. 
  • Bước 7: Chuyển mẫu mô dây rốn đã thu đến trung tâm tế bào gốc để thực hiện phân tích, xử lý, tăng sinh và lưu trữ. 

Quy trình thu thập tế bào gốc mô dây rốn được thực hiện đơn giản, nhanh chóngQuy trình thu thập tế bào gốc mô dây rốn được thực hiện đơn giản, nhanh chóng

Phương pháp thu thập tế bào gốc mô dây rốn được thực hiện ngay trong khi em bé chào đời, trong 5-7 phút đầu. Quá trình xử lý tế bào đã thu thập được cần phải tiến hành trong 24 giờ. Nếu xử lý tế bào mô dây rốn bằng hệ thống tự động sẽ kéo dài 50-60 phút, còn nếu xử lý bán tự động sẽ mất khoảng 2 tiếng đồng hồ. 

Quá trình thu thập tế bào gốc từ mô dây rốn chỉ có thể thực hiện một lần duy nhất trong cuộc đời của mỗi người. Chính vì vậy, các bậc phụ huynh cần chuẩn bị, tìm hiểu về quá trình thu thập và lưu trữ tế bào gốc để có thể ứng dụng điều trị bệnh của bé và gia đình trong tương lai. 

4. Ứng dụng của tế bào trung mô từ dây rốn

Với ưu điểm dễ dàng thu thập, ít xâm lấn, giảm thiểu chi phí và rủi ro, tế bào gốc trung mô từ dây rốn hiện nay được ứng dụng phổ biến ở trong nước và quốc tế. 

Ứng dụng của tế bào gốc trung mô từ dây rốn trên thế giới

Với những thử nghiệm vượt bậc của tế bào trung mô, hiện nay chúng đang được ứng dụng rộng rãi. Thể hiện qua hàng loạt những thử nghiệm đa dạng bệnh lý. Tới thời điểm hiện tại, tế bào gốc trung mô được ứng dụng điều trị gần 400 bệnh lý liên quan đến hô hấp, xương khớp, xơ gan, tiểu đường, các bệnh tự miễn,... 

Thế giới tế bào gốc trung mô an toàn và hiệu quả, không gây tổn thương trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của Hiệp hội Quốc tế về Liệu pháp Tế bào, nên điều trị với tế bào gốc trung mô mới từ người bệnh trẻ. Vì người càng lớn tuổi, tế bào gốc sẽ “lão hoá” làm giảm tác dụng của tế bào gốc, do đó làm tăng khả năng tạo ra khối u ác tính.

Tế bào gốc từ dây rốn ứng dụng trong điều trị bệnh lý về xương khớpTế bào gốc từ dây rốn ứng dụng trong điều trị bệnh lý về xương khớp

Ứng dụng của tế bào gốc trung mô từ dây rốn tại Việt Nam

Tại Việt Nam, các nghiên cứu về tế bào gốc đã xuất hiện từ khá lâu, nhưng chủ yếu là tế bào gốc tạo máu. Đến năm 2004, khi tế bào gốc từ mô dây rốn được phân lập thành công, từ đó mới thực sự quan tâm tới loại tế bào này. Nhờ đó, ứng dụng tế bào gốc trung mô dây rốn trong điều trị các bệnh về tim mạch, tiểu đường, thoái hóa khớp gối, phổi tắc nghẽn mạn tính,....

Ở Việt Nam, Bộ Y tế đã cho phép sử dụng công nghệ tế bào gốc để điều trị thường quy các bệnh lý về máu và thoái hoá khớp. Điều này sẽ tạo tiền đề để hy vọng chữa khỏi nhiều bệnh nan y khác, đồng thời mở ra kỷ nguyên mới cho lĩnh vực y học tái tạo tại Việt Nam.

5. Nên lưu trữ tế bào gốc trung mô từ dây rốn ở đâu?

Nếu bậc phụ huynh có nhu cầu lưu trữ tế bào gốc trung mô từ dây rốn cho con có thể đăng ký tại các cơ sở y tế cung cấp dịch vụ này. Việc thu thập mô dây rốn chỉ có thể thực hiện duy nhất một lần trong đời nên cha mẹ cần tìm hiểu kỹ về dịch vụ này tại Trung tâm Lưu trữ tế bào gốc - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

Trung tâm Lưu trữ tế bào gốc - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông được Bộ Y tế cấp phép hoạt động từ tháng 1 năm 2024. Tại đây, có đầy đủ chuyên môn toàn diện, trang thiết bị hiện đại để tiến hành thu thập và lưu trữ tế bào gốc. Đồng thời, nơi đây là đơn vị thực hiện xử lý mẫu mô bằng quy trình tự động hoàn toàn giúp đảm bảo không xảy ra sai sót, lưu trữ trong môi trường Nito lỏng trong thời gian dài từ 18-20 năm. Đặc biệt, khi lưu trữ tại Phương Đông, khách hàng sẽ được thông báo kết quả kiểm định chất lượng tế bào gốc định kỳ hàng năm. 

Xem thêm:

Lưu trữ tế bào gốc trung mô từ dây rốn tại BVĐK Phương ĐôngLưu trữ tế bào gốc trung mô từ dây rốn tại BVĐK Phương Đông

Quý khách hàng có thể chủ động đăng ký dịch vụ thu thập và lưu trữ tế bào gốc - “bảo hiểm sinh học” cho bé và gia đình tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông với quy trình đơn giản, nhanh chóng. 

Để đặt lịch lưu trữ và tư vấn chuyên sâu, quý khách có thể liên hệ hotline 19001806 để được đội ngũ của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông hỗ trợ kịp thời!

124

Bài viết hữu ích?

Đăng ký tư vấn

Đặt hẹn ngay để nhận tư vấn và xếp lịch khám kịp thời

PGS.TS. Bác sĩ

NGUYỄN TRUNG CHÍNH

Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

PGS.TS. Bác sĩ

NGUYỄN TRUNG CHÍNH

Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông
19001806 Đặt lịch khám