Hình ảnh gan nhiễm mỡ có thể quan sát, thu lại thông qua các kỹ thuật như siêu âm, chụp CT và chụp MRI. Mỗi phương thức sở hữu ưu nhược điểm riêng, nhưng tựu chung lại đều cho biết cấu trúc gan, phát hiện tổn thương hay dấu hiệu bất thường tại gan.
Gan nhiễm mỡ là tình trạng chất béo tích tụ quá mức tại mô gan, vượt mức 5% tổng trọng lượng gan. Giai đoạn đầu gan nhiễm mỡ có thể gây viêm hoặc không, trường hợp viêm kéo dài gây suy yếu chức năng gan, cản trở hoạt động đào thải độc tố ra khỏi cơ thể.
(Tổng quan về bệnh gan nhiễm mỡ)
Có hai nguyên nhân gây bệnh gan nhiễm mỡ:
- Nguyên nhân do rượu: Người sử dụng lượng lớn rượu bia trong thời gian dài làm tổn thương gan, dẫn đến giảm chức năng chuyển hóa mỡ, ứ đọng chất béo xấu gây gan nhiễm mỡ.
- Nguyên nhân không do rượu: Bệnh gan nhiễm mỡ có thể tiến triển ở người thừa cân, béo phì, mỡ máu cao, tiểu đường, giảm cân thiếu khoa học hoặc do tác dụng phụ của thuốc.
Gan nhiễm mỡ diễn tiến theo ba mức độ, từ nhẹ đến nặng:
- Mức độ 1: Lượng mỡ chiếm khoảng 5 - 10% trọng lượng gan, chưa có triệu chứng rõ ràng.
- Mức độ 2: Lượng mỡ chiếm khoảng 10 - 20% trọng lượng gan, người bệnh xuất hiện một số triệu chứng như chán ăn, đầy bụng, buồn nôn, khó tiêu.
- Mức độ 3: Lượng mỡ chiếm đến 25 - 30% trọng lượng gan, người bệnh có biểu hiện vàng da, vàng mắt, chán ăn, mệt mỏi, sút cân nhanh, đau tức hạ sườn phải.
Hình ảnh gan nhiễm mỡ sẽ thay đổi theo từng giai đoạn, tương ứng với lượng mỡ cũng như tình trạng bệnh. Để đánh giá và đưa kết luận chính xác, người bệnh cần tiến hành xét nghiệm hình ảnh, kỹ thuật thực hiện phụ thuộc vào chỉ định của bác sĩ.
Chẩn đoán hình ảnh là xét nghiệm cần thiết của y khoa, hỗ trợ đánh giá tình trạng bệnh lý, trong đó có gan nhiễm mỡ. Kỹ thuật phổ biến hiện nay gồm có siêu âm, chụp CT và chụp cộng hưởng từ, phần lớn các cơ sở y tế trên toàn quốc đều được trang bị ba loại máy móc này.
Siêu âm thường được thực hiện qua bụng, có khả năng cung cấp thông tin cấu trúc hoặc phát hiện các tổn thương gan khu trú trên 1cm. Độ nhạy kiểm tra rối loạn lan tỏa như xơ gan, gan nhiễm mỡ vượt mức 70%.
(Hình ảnh gan nhiễm mỡ bằng phương pháp siêu âm)
Với phương pháp siêu âm đàn hồi, bác sĩ có thể đo được độ cứng của gan để đánh giá chỉ số xơ gan, một trong những tiến triển nguy hiểm của gan nhiễm mỡ. Thông thường, siêu âm đàn hồi được kết hợp với xét nghiệm máu, áp dụng nhiều ở người mắc viêm gan C mạn tính.
Chụp CT hay chụp cắt lớp vi tính là kỹ thuật không xâm lấn, có độ nhạy cảm tương đối khi phát hiện gan nhiễm mỡ. Tăng lượng mỡ trong gan làm giảm đậm độ nhu mô gan trên hình ảnh CT, thường được đo bằng đơn vị Hounsfield (HU).
(CT có độ nhạy cảm tương đối khi phát hiện gan nhiễm mỡ)
Người bình thường gan có độ tăng quang cao hơn lá lách từ 8 - 10 đơn vị HU, còn khi gan nhiễm mỡ lá lách có độ tăng quang hơn gan ít nhất 25 đơn vị HU. Ngoài ra, cần chẩn đoán phân biệt vùng nhu mô gan bình thường với u gan, trong trường hợp gan nhiễm mỡ lan tỏa.
Cộng hưởng từ là kỹ thuật hiện đại, sử dụng từ trường và sóng radio để thu nhận hình ảnh. Không chỉ riêng gan nhiễm mỡ, chụp MRI có giá trị cao trong chẩn đoán các bệnh lý về gan cũng như cơ quan khác.
(Hình ảnh MRI giữa gan bình thường và gan nhiễm mỡ)
Hình ảnh gan thoái hóa mỡ trên cộng hưởng từ có tín hiệu cao nhẹ trên T1W, T2W, giảm nhẹ trên chuỗi xung xóa mỡ. Ngoài ra, không có hiệu ứng khối, ngấm thuốc đối quang từ tương tự các vùng gan bình thường khác.
Trong nội dung tiếp theo, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông sẽ chia sẻ đến bạn đọc những hình ảnh gan nhiễm mỡ theo từng cấp độ, từ trạng thái, cấu trúc gan bình thường đến gan nhiễm mỡ độ 1, 2, 3.
Gan bình thường có đường viền gan rõ nét và đều, một vài vị trí như dưới bờ sườn, thùy đuôi, thùy vuông, vùng vòm gan và dưới thấy có thể gồ lên. Cấu trúc gan mịn và đều, dễ bão hòa âm, nhu mô gan có đậm độ thấp hơn nhu mô tụy nhưng cao hơn nhu mô thận và lách.
(Hình ảnh gan bình thường trên siêu âm, CT và MRI)
Hệ tĩnh mạch cửa gan có cấu trúc hình ống, rỗng âm và thành nét đậm, từ rốn hệ tĩnh mạch cửa chạy vào các thùy gan và hạ phân thùy gan. Cấu trúc tĩnh mạch gan là cấu trúc ống, lòng rỗng âm, thành ống không có đường viền, khi thở đường kính của tĩnh mạch thay đổi, đường kính vùng hợp lưu < 1cm.
Có thể kết luận gan nhiễm mỡ khi độ hồi âm của gan vượt trội so với vỏ thận và lách, đồng thời suy giảm sóng siêu âm, mất sự rõ nét của cơ hoành và khó phân định các cấu trúc trong gan.
(Hình ảnh gan nhiễm mỡ trên siêu âm, CT và MRI)
Với chụp CT, tỷ trọng gan (15 HU) thấp hơn so với lách (40 HU), các mạch máu trong gan cũng xuất hiện tăng tỷ trọng so với gan. Còn trên MRI, hình ảnh T1W cho thấy sự suy giảm cường độ tín hiệu của gan.
Gan nhiễm mỡ độ 1 chiếm khoảng 5 - 10% trọng lượng gan, chất béo dư thừa khi này mới tập trung ở bề mặt ngoài gan và chưa ảnh hưởng tới chức năng gan. Quan sát trên hình ảnh siêu âm, thấy gan tăng âm nhẹ, đường viền gan nhẵn, không có tổn thương gan khu trú và tĩnh mạch thông suốt.
(Quan sát hình ảnh siêu âm gan nhiễm mỡ độ 1 không phát hiện tổn thương)
Sang giai đoạn 2, lượng mỡ xâm chiếm 10 - 20% trọng lượng gan, bắt đầu gây viêm gan. Vậy nên, khi quan sát gan nhiễm mỡ độ 2 qua siêu âm sẽ thấy sự gia tăng lan tỏa độ hồi âm và hút âm, giảm khả năng nhìn thấy bờ tĩnh mạch trong gan, cơ hoành và tĩnh mạch.
(Gan nhiễm mỡ độ 2 qua siêu âm cho thấy sự gia tăng lan tỏa độ hồi âm và hút âm)
Ở độ 3, lượng mỡ chiếm từ 25 - 30% hoặc hơn nên khi nhìn trên siêu âm, nhận thấy sự gia tăng rõ rệt mức độ hồi âm và hút âm, không nhận diện được đường bờ các tĩnh mạch trong gan, cơ hoành và một phần nhu mô gan tại phân thùy sau gan phải trên mặt cắt dưới sườn.
(Gan nhiễm mỡ độ 3 không còn nhận diện được đường bờ các tĩnh mạch)
Gan nhiễm mỡ do rượu bao gồm các tình trạng gan nhiễm mỡ đơn thuần, viêm gan nhiễm mỡ và xơ hóa, xơ hóa diễn tiến thanh xơ gan nếu tiếp tục sử dụng rượu. Có thể quan sát gan nhiễm mỡ do rượu bằng phương pháp siêu âm, chụp CT hoặc MRI.
Gan nhiễm mỡ nhẹ là giai đoạn đầu của bệnh, tương ứng với độ 1 của bệnh lý nên triệu chứng và hình ảnh nhiễm mỡ không quá rõ ràng. Thông thường, hình ảnh gan nhiễm mỡ nhẹ trên siêu âm vẫn quan sát được đường viền gan, cơ hoành và đường bờ các tĩnh mạch trong gan.
(Quan sát hình ảnh gan thoái hóa mỡ nhẹ bằng kỹ thuật siêu âm)
Chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh cam kết cung cấp các kỹ thuật và phương pháp xét nghiệm tiên tiến nhất hiện nay. Kết quả cho ra đảm bảo sắc nét, có giá trị hỗ trợ bác sĩ phân tích và đánh giá bệnh lý.
(Chẩn đoán gan nhiễm mỡ tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông)
Là chuyên khoa mũi nhọn của bệnh viện, nên khoa Chẩn đoán hình ảnh được đầu tư hệ thống trang thiết bị hàng đầu thế giới như:
- Máy MRI Multiva 1.5 Tesla, 16 kênh của hãng Philipis.
- Máy chụp CT Scanner 128 dãy, Ingenuity Elite.
- Máy siêu âm Philips Affiniti.
Cùng với đó là đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và chuyên môn cao, từng công tác thời gian dài tại Bệnh viện 354, Bệnh viện Thanh Nhàn, Bệnh viện Bưu Điện,... Bệnh nhân có thể hoàn toàn yên tâm về chất lượng, giá trị hình ảnh gan nhiễm mỡ do bệnh viện chúng tôi thực hiện.
Trên đây là những chia sẻ về hình ảnh gan nhiễm mỡ theo từng cấp độ, kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện nay. Nếu còn bất kỳ thắc mắc hoặc muốn nhận tư vấn chuyên môn gan nhiễm mỡ, bạn hãy liên hệ về số 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám ngay hôm nay.
Gan nhiễm mỡ hiện là căn bệnh phổ biến, âm thầm tiến triển qua nhiều cấp độ, ẩn chứa nguy cơ biến chứng khôn lường. Vậy gan nhiễm mỡ có...
