Tinh trùng là gì?
Tinh trùng là tế bào sinh sản trong cơ thể nam giới. Khác với tinh dịch, tinh trùng chỉ có thể quan sát được dưới kính hiển vi bởi chúng có kích thước rất nhỏ. Sau khi quan hệ, nam giới xuất tinh vào âm đạo của nữ giới. lúc này lượng tinh trùng khỏe mạnh có trong tinh dịch sẽ bơi đến gặp trứng và tạo thành sự thụ tinh.
Theo nghiên cứu, khoảng 1ml tinh dịch chứa một lượng từ 15 - 200 triệu tinh trùng. Nhiều nam giới xuất hiện tình trạng tinh trùng yếu, ít tinh trùng số lượng này đạt thấp sẽ khó khăn trong quá trình thụ thai.
Tinh trùng là một phần không thể thiếu để sinh ra những em bé khoẻ mạnh.
Tinh trùng được sản xuất từ đâu trong cơ thể nam giới?
Mỗi tinh trùng mang bộ nhiễm sắc thể đơn bội với 23 nhiễm sắc thể (NST). Sau khi đã thụ tinh chúng sẽ kết hợp với 23 NST của trứng và tạo thành một cá thể hoàn chỉnh. Tinh trùng có chức năng đặc biệt đó là di chuyển và nhận biết để gặp trứng rồi thụ tinh.
Cách tạo ra tinh trùng là thắc mắc của rất nhiều người. Theo nghiên cứu, tinh trùng được sản xuất từ tinh hoàn trong cơ thể nam giới. Cụ thể là ở các ống sinh tinh. Sau đó tinh trùng sẽ đi vào mào tinh để chuyển qua giai đoạn trưởng thành cuối cùng trước khi xuất tinh.
Xem thêm: Tinh hoàn là gì? Cấu tạo, chức năng và những bệnh lý thường gặp
Cấu tạo tinh trùng như thế nào?
Trung bình, tinh trùng trưởng thành có chiều dài khoảng 65-70 μm, có cấu tạo gồm 3 phần gồm: đầu, cổ và đuôi.
Mô phỏng cấu tạo của tinh trùng.
Phần đầu của tinh trùng
Có hình dạng như một giọt nước dẹt, bên trong có chứa nhân tế bào, mang 23 NST trong đó có NST quyết định giới tính thai nhi.
Phía trước đầu là cực đầu chứa các enzyme khác nhau. Những enzyme này có tác dụng phá bỏ chướng ngại vật và lớp màng ngoài của trứng, từ đó đóng góp quan trọng vào việc thụ tinh, giúp tinh trùng có thể chui vào bên trong để gặp trứng.
Phần cổ của tinh trùng
Cổ tinh trùng là phần có cấu trúc rất mềm để giúp đầu tinh trùng dễ dàng di chuyển từ bên này sang bên kia khi tinh trùng bơi vào gặp trứng.
Phần đuôi của tinh trùng
Phần này được chia thành 3 đoạn gồm đoạn giữa, chính và cuối. Trong đó, đoạn giữa chứa các ty thể, hình xoắn ốc, nhờ đó tinh trùng dễ dàng di chuyển thẳng về phía trước. Ở đoạn cuối, cấu tạo chỉ còn lớp tế bào mỏng bao bọc vì những sợi đặc và bao đuôi đã mỏng dần. Đuôi mỏng và thon dần về cuối sẽ giúp tinh trùng có thể quẫy đuôi nhanh để bơi thuận lợi.
Phần đuôi thon dài sẽ giúp tinh trùng bơi thuận lợi hơn.
Quá trình sinh tinh diễn ra trong bao lâu?
Quá trình hình thành tinh trùng từ tinh nguyên bào để phát triển được thành tinh trùng mất khoảng 70 ngày. Sau đó, tinh trùng sẽ phải mất thêm từ 12-21 ngày ở mào tinh hoàn để hoàn thiện về mặt chức năng. Như vậy, tổng cộng thời gian để quá trình sinh tinh hoàn thiện và sẵn sàng xuất tinh là từ 10-12 tuần.
Nếu người đàn ông xuất hiện kích thích tình dục, quá trình xuất tinh sẽ bắt đầu diễn ra. Từ mào tinh hoàn, tinh trùng sẽ phóng theo ống dẫn tinh, sau đó được trộn lẫn với túi tinh (chiếm 60%), dịch tiết tuyến tiền liệt (chiếm 30%), các tuyến hành niệu đạo (chiếm 10%), cuối cùng sẽ tống xuất ra ngoài.
Nếu quá trình xuất tinh không diễn ra thì tinh trùng vẫn bị thoái hoá, chết và được hấp thụ bởi biểu mô của mào tinh.
Có bao nhiêu tinh trùng được tạo ra mỗi ngày?
Ở nam giới, quá trình sinh tinh bắt đầu từ lứa tuổi dậy thì và diễn ra liên tục trong suốt cuộc đời, thường giảm hơn khi nam giới bước vào tuổi từ 45 trở đi. Sinh tinh là một quá trình rất hiệu quả, hiệu suất cao. Mỗi ngày có thể có 50-150 triệu tinh trùng được sinh ra từ tinh hoàn. Một lần xuất tinh ở nam giới có thể có hàng triệu con tinh trùng được phóng vào âm đạo của nữ giới. Tuy nhiên, để thụ thai thì chỉ có 1 tinh trùng khỏe mạnh nhất là thụ tinh được với trứng. Do vậy, nếu quá trình sinh tinh suy giảm sẽ kéo theo sự suy giảm về chất lượng và số lượng tinh trùng, từ đó nguy cơ vô sinh nam sẽ tăng lên.
Quá trình sinh tinh bắt đầu từ lúc dậy thì và diễn ra trong suốt cuộc đời nam giới.
Các yếu tố ảnh hưởng tới việc hình thành tinh trùng
Quá trình hình thành tinh trùng ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố. Việc chỉ rõ những yếu tố này sẽ giúp nam giới có những điều chỉnh nếu muốn nâng cao chất lượng và số lượng tinh trùng giúp tăng tỷ lệ đậu thai. Đặc biệt với những trường hợp được chẩn đoán tinh trùng yếu, tinh trùng ít,suy giảm số lượng, có nguy cơ vô sinh cần quan tâm tới 7 điều sau:
Chế độ ăn uống và sinh hoạt ảnh hưởng tới quá trình sinh tinh
Một chế độ khoa học, đủ chất dinh dưỡng sẽ giúp quá trình sinh tinh được thuận lợi. Ngược lại nếu bạn thiếu chất hoặc ăn uống không lành mạnh sẽ khiến chất lượng và số lượng tinh trùng suy giảm.
Nam giới nên ăn thực phẩm giàu kẽm có trong: Hàu, thịt đỏ và thịt gà, cua, tôm, ngũ cốc nguyên hạt, sữa và chế phẩm từ sữa… tăng cường các loại rau xanh, hoa quả tươi chứa nhiều vitamin C đặc biệt tốt cho hình thái của tinh trùng và giúp tinh trùng tăng khả năng vận động. Các loại quả chứa nhiều vitamin C như kiwi, dâu tây, dưa vàng, ớt ngọt…
Bạn cũng nên kiểm soát cân nặng, tránh xa thuốc lá, hạn chế rượu bia vì chúng có chứa nhiều chất không tốt cho quá trình sinh tinh.
Xây dựng chế độ ăn lành mạnh và cung cấp đủ chất dinh dưỡng.
Môi trường sống
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, nam giới tiếp xúc với một số chất nguy hại có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng hoặc khiến lượng tinh trùng tăng giảm bất thường.
Cụ thể, nam giới nên hạn chế tiếp xúc với thuốc trừ sâu, các chất tẩy rửa mạnh. Tránh tiếp xúc với hóa chất hoặc kim loại nặng, không nên ngồi lâu một thư thế hoặc lái xe quãng đường dài mà không nghỉ ngơi.
Nhiệt độ ảnh hưởng lớn tới quá trình sản xuất tinh trùng
Nhiệt độ tốt nhất để tinh trùng hình thành và phát triển bình thường là thấp hơn khoảng vài độ so với nhiệt độ bình thường của cơ thể. Nếu bạn làm việc trong môi trường thường xuyên nóng như thợ hàn, đầu bếp… sẽ ảnh hưởng đến khả năng sản xuất ra tinh trùng khỏe mạnh.
Lái xe đường dài cũng ảnh hưởng không tốt tới quá trình sinh tinh.
Thói quen sinh hoạt hàng ngày
Chất lượng và số lượng tinh trùng sẽ bị ảnh hưởng nếu nam giới thường xuyên duy trì thói quen xấu như: tắm bồn nước nóng thời gian quá lâu, ngồi làm việc máy tính trong thời gian dài không đứng dậy vận động, mặc quần bó sát, hay sử dụng đồ ăn nhanh, đồ ăn mặn, nhiều đường, thường xuyên để điện thoại trong túi quần…
Bệnh tình dục
Cũng như nữ giới, nếu nam giới mắc bệnh tình dục như lậu, giang mai, nấm, viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn… nếu không được điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng tới quá trình sinh tinh, lâu dần có thể mất khả năng có con một cách tự nhiên. Do đó, nam giới cần vệ sinh cơ quan sinh dục tốt, theo dõi tình hình sức khoẻ nếu có biểu hiện bất thường đừng ngần ngại hãy đi thăm khám để được điều trị kịp thời.
Bệnh và một số loại thuốc
Một số bệnh toàn thân có nguy cơ ảnh hưởng tới sự hình thành phát triển của tinh trùng như quai bị, bỏng, chấn thương, suy thận, bệnh nội tiết…
Người mắc bệnh ung thư trải qua quá trình điều trị xạ trị, hóa trị dẫn tới quá trình sinh tinh giảm hoặc có thể ngừng hoàn toàn.
Bên cạnh đó, một số loại thuốc điều trị cũng có thể ảnh hưởng tới tinh trùng như thuốc nội tiết tố, sulphasalazine, spironolactone…
Nên thăm khám sớm nếu thấy có dấu hiệu bất thường ở cơ quan sinh dục.
Phóng xạ và từ trường
Phóng xạ rất nguy hiểm với các tế bào sinh tinh. Nếu phóng xạ với cường độ cao, các tinh nguyên bào sẽ bị hủy hoại dẫn tới vô sinh không có khả năng hồi phục. Không những thế, phóng xạ khiến nhiễm sắc thể bị biến đổi, gây dị dạng cho những thế hệ sau.
Nếu tiếp xúc từ trường tần số thấp hay cường độ cao thường xuyên có thể ảnh hưởng xấu tới quá trình sinh tinh.
Thông tin về khái niệm tinh trùng là gì? cấu tạo tinh trùng, những yếu tố ảnh hưởng tới quá trình sinh tinh mà Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cung cấp sẽ giúp nam giới trang bị kiến thức để nâng cao sức khỏe sinh sản. Từ đó có giải pháp để hạn chế những ảnh hưởng không tốt tới tinh trùng, giúp tăng khả năng thụ thai.